پیش از انقلاب تا بعدش, امام به مبارزه با 5 جریان در حوزه های علمیه می پردازد؛ جریان اصلاح دینی، مخالفین فلسفه و عرفان، انجمن حجتیه، دارالتبلیغ و جریان فقه سنتی. هرکدام از این جریان ها از یک نوع تحجر بهره می‌بردند و امام در مقابل هریک بازخورد مناسب خودشان را داشت.

به جرات می توان ادعا کرد که حرف اصلی منشور روحانیت که به تعبیر آیت الله جوادی آملی، وصیت نامه امام به خواص جامعه است «انذار خطر تحجر» است! یعنی این خطر، آنقدر برای امام اهمیت داشته که شاه بیت وصیت خود به خواص جامعه را بدان اختصاص داده است.

به بیش از 50 کشور جهان سفر کرده بودند. در سفرهای متعددی دانشمندان به ایشان مراجعه می کردند و ضمن استقبال از سخنان ایشان، ابراز می کردند که ما گمان نمی کردیم برای وضعیت جهان اسلام، راه حلی مانده باشد، کاش زودتر با افکار شما آشنا می شدیم

از جمله اقداماتی که این جریان نفوذی در مقابله با جریان انقلابی می کرد زدن تهمت های مختلف از جمله به تعبیر امام «تهمت وهابیت و بدتر از وهابیت» بود. این جریانات، رویکردهای وحدوی جریان انقلابی که لازمه تشکیل تمدن بزرگ و قدرتمند اسلامی است را تعبیر به «عقب نشینی از عقاید» یا «دست ...

یک دسته دیگرى بودند که مى‏گفتند هر حکومتى اگر در زمان غیبت محقق بشود، این حکومت باطل است و برخلاف اسلام است. آنها مغرور بودند. آنهایى که بازیگر نبودند، مغرور بودند به بعضی روایاتى که وارد شده است بر این امر که هر عَلَمى بلند بشود قبل از ظهور حضرت، آن علم، علم باطل است. آنها خیال ...