یکی از اسباب و زمینه های اختلاف و ناسازگاری مذهبی، غلو و زیاده گویی در باب پیشوایان است؛ چنانکه قصور و نادیده انگاری فضایل و مناقب نیز یکی دیگر از اسباب نزاع و دشمنیست. عالمان شیعه در عصر غیبت به پیروی از پیشوایان خود از غالیان تبری جسته و آنها را لعن و طرد میکردند.
از عواملی که اتحاد مسلمانان را تبدیل به تفرقه کرد، تعصب مذهبی است. منظور از آن، این است که مردم، مذهبی را در عقاید، فکر و فقه انتخاب کنند و به شکل متعصبانه از آن پیروی کنند. و هر آنچه غیر از آن است را باطل بپندارند. و به همین دلیل است که مذاهب عقیدتی و فقهی وسیله ای برای تفرقه شدند
عبادات اسلام نیز، همگی نمایانگر وحدت هستند و به آن فرا می خوانند. مثلا « نماز » که عمود دین است را بنگرید. مسلمانان، از حاکمان تا مردم و از اغنیا تا فقرا، و از رئیسان تا خدمت گزاران ، همگی در یک صف می ایستند و جبین بر خاک می سایند و ندای الله اکبر من کل کبیر را سر می دهند.
وحدتی که اسلام بنیان نهاد، بر اساس ریشه های نژاد پرستانه نبود. اتحاد اسلامی بر پایه ی مسائل اقتصادی و جغرافیایی نبود. وحدت اسلامی بر اساس رقابت و مسابقه نبود. بلکه اسلام، وحدتی را پایه گذاری کرد که افراد با هم، همراه و هم دل و مهربان باشند. و در سایه ی آن، عدالت برقرار گردد. ...