اندیشه تقریب

اتفاق نظر امت اسلام - مبنی بر این که قرآن و سنت نبوی بر سایر ادله مقدم اند و در بین این دو نیز قرآن که نقلی متواتر است، بر سنت نبوی که شیوه های نقلی مختلفی دارد، مقدم است. - اولین قاعده در وحدت فکری اسلامی را پایه ریزی کرده است.

سعدالله زارعی، کارشناس مسائل منطقه گفت: مشکلی که الان وجود دارد این است که بین حوزه های علمیه ما در قم، نجف، مشهد و ... ارتباط فرهنگی فعالی با مجامع علمی اهل سنت وجود ندارد. در گذشته ارتباطات ما با مجامع علمی اهل سنت خیلی بیشتر از امروز بوده است

اولین ادب این است که مسلمان در قلبش، محبت تمام افراد بشر را داشته باشد... اختلاف، از مرزهای علمی و فرهنگی خودش فراتر نرود. و شکل تعصبی و حزبی و گروهی نگیرد. اختلافات تاریخی را در همان چهارچوب تاریخی اش بگذاریم. و از آنچه که نزدیک می کند صحبت کنیم. نه از آنچه که دور می کند

چرا نگاه اندیشمندان از تاثیری که مذاهب فقهی در ایجاد وحدت فکری بین توده علماء مسلمان و عامه مسلمین داشته است قاصر است؟روش استدلال مذاهب فقهی مختلف و شیوه آنها در ترتیب ادله، باعث ایجاد وحدت فکری در بین مسلمین شده است

این گزارش مربوط به فتنه ای مذهبی است که در سال 1202 در بخارا و خراسان پدید آمد... در آن سال امیر منغیتی، مکتوبی دو صفحه ای علیه شیعه نوشت و همان وقت عالمی شیعی جوابیه ای به او داد.این عالم شیعه ضمن پاسخ به سخنان بی ادبانه وی، با دقت و صداقت این حقیقت را توضیح می دهد.....

ما با هم یکی هستیم و ما جدا نیستیم. اختلاف، اختلاف دو تا مذهب است ؛ این اختلاف نباید اسباب این معنا بشود که ما در اساس اسلام [اختلاف کنیم ]....ما که می بینیم الان اسلام در معرض خطر است، بر همه ما لازم است که دست به هم بدهیم

از عواملی که اتحاد مسلمانان را تبدیل به تفرقه کرد، تعصب مذهبی است. منظور از آن، این است که مردم، مذهبی را در عقاید، فکر و فقه انتخاب کنند و به شکل متعصبانه از آن پیروی کنند. و هر آنچه غیر از آن است را باطل بپندارند. و به همین دلیل است که مذاهب عقیدتی و فقهی وسیله ای برای تفرقه شدند

شناخت راه های « در آمدن به صلح » کافی نیست. بلکه باید موانعی که بر سر این راه ها قرار دارد را نیز شناخت. و از همین روست که آیه ی شریفه هشدار می دهد که دنباله رو گامهای شیطان نباشید.... بنابراین کسی که دنباله رو گامهای شیطان است، در واقع در مسیری حرکت می کند که « مخالف ورود به صلح » ...

یکی از پربسامدترین تبلیغات ضدایرانی در فضای جهان اسلام که متاسفانه تاثیر بسیاری منفی بر افکار عمومی مسلمانان منطقه نسبت به جمهوری اسلامی داشته، این است که ایران دنبال تغییر مذهب اهل سنت منطقه و شیعی کردن آنان است!....در حالی که رهبر انقلاب تصریح کرده‌اند که جمهوری اسلامی ...

از وحدت صحبت کردیم. باید از ضد آن هم صحبت کنیم. خصوصا این که همین ضد است که امروز بر جهان اسلام حاکم است. پس باید اسباب تفرقه را مشخص کنیم، تا گامی باشد برای تحقق وحدت اسلامی. همانطور که تشخیص مرض، اولین گام در مسیر درمان است. وقتی که به اولین ریشه های تفرقه در دنیای اسلام رجوع می ...

از جمله آیات قرآن کریم که بیشترین دلالت و جامع ترین بیان را در باره ی صلح دارد، آیه ی 208 سوره ی بقره است. ( یا أیها الذین آمنوا ادخلوا فی السلم کافة .....)از همین رو این آیه، جزء آیاتی است که در بررسی موضوع صلح در اسلام و در فرایند استباط مفهوم صلح از قرآن کریم، کاربرد زیادی دارد

عبادات اسلام نیز، همگی نمایانگر وحدت هستند و به آن فرا می خوانند. مثلا « نماز » که عمود دین است را بنگرید. مسلمانان، از حاکمان تا مردم و از اغنیا تا فقرا، و از رئیسان تا خدمت گزاران ، همگی در یک صف می ایستند و جبین بر خاک می سایند و ندای الله اکبر من کل کبیر را سر می دهند.

اکنون اگر به برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای که از انگلستان و آمریکا پخش می‌شوند نگاه کنید، آشکار است که معادله همان نظریه ابن تیمیه است، اما با نسخه شیعی. بر این عناوین متمرکز گردید چرا که این‌ها در اندیشه شیعی تاثیرگذار است....هرکس به این‌ها گوش سپارد به شیطان گوش سپرده، ...

روشن است که موفقیت اسلام در عرصه های جهانی و صیانت از موجودیت و هویت اسلامی و دعوت مردم به معنویت و تبلیغ برای بازگشت به فطرت اصلی و آیین الهی، در گرو شناخت الهی، درگرو شناخت چگونگی رودررویی و برخورد فراگیر جهانی است. از سوی دیگر، وحدت اسلامی دارای دو جنبه عاطفی و اخلاقی و فکری ...

اسلام در این آیه نگفته است: « إنمّا المؤمنونَ متّحدون »، هرچند که متحدّون هم خوب است؛ ولی گفته است: أخوت برادری، رنگ و بویی عاطفی و انسانی دارد و هر آنچه را که وحدت دارد، دارد، با ارزش افزوده های بیشتر؛ یعنی ارزش‌ها و جوانب انسانی بیشتری در لفظ إخوة (برادران) وجود دارد

گفتمان انقلاب اسلامی چهارمین نظریه و تئوری است که در این میان وجود دارد. این گفتمان که از نظریات حضرت امام نشأت می گیرد، منادی بین الملل اسلامی وحدت امت زیر یک پرچم و دفاع از تمام مسلمین در همه ی جهان است؛ البته باید گفت که با وجود تئوری های قبل، اسلامی حقیقی به معنای جمع میان ...

آیات متعددی در قرآن وجود دارد که هدف آنها برپایی وحدت میان امت اسلامی است. هر آیه‌ در این زمینه دارای ادبیاتی بسیار نیرومند است و دربردارنده‌ی مضامینی مستحکم، قوی و عمیق در ارتباط با وحدت اسلامی است. یکی از آیات، آیه‌ی معروف« إنّما المؤمنونَ إخوةٌ فأصلِحوا بینَ أخَوَیکُم» ...

درباره اصول اخلاقی مورد تاکید در ارتباط با سایر فِرق مختلف اسلامی باید گفت که در این زمینه اصول و قواعد گوناگونی داریم و در فقه، اخلاق و روایات ما به این امر اهتمام زیادی شده است. برای مثال در این زمینه می توان از مبحث تقیه نام برد؛ با اندکی تامل در این مبحث می توان دریافت که ...

شیخ محمد الطاهر بن عاشور در کتاب اصول النظام الاجتماعی فی الاسلام می نویسد : برادری که در آیه مبارک آمده برای انسان از نسبت پدر و پسری مانوس تر است و علت امتیازش این است که حالت تکلف و اجبار و اطاعت در برادری نیست، و در برادری اوصاف زیادی مانند حالت انتساب و نزدیکی و وصف محبت و ...

عامه مردم از رهبران میانی الگو می گیرند. مثلا یک معلم بر ذهن دانش آموزان خود موثر است و یا روحانی محله بر ذهنیت افراد آن محل موثر است. مشکل ما این است که در سطح نخبگانی یا همان رهبران میانی همگرا عمل نکرده ایم. تا جایی که امروزه، موضوع همگرایی مذهبی به وضعیت نگران کننده ای رسیده ...

در حالی که گروهی از روحانیون افراطی با همراهی بخشی از مداحان بر ایجاد سیاست‌های تفرقه‌افکنی بین شیعه و سنی اصرار می‌ورزند، انتشار یک سند تاریخی مربوط به فتوای صریح آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی، مرجع بزرگ تشیع و بنیانگذار حوزه علمیه قم مربوط به هفتاد سال پیش، نشان می‌دهد ...

هر تعداد از فرقه های که به آنها فرقه اسلامی اطلاق می شود باید علت های جدایی آنها از پیکره امت اسلامی بزرگ را پیدا کرد علاوه بر اینکه در احادیث منسوب به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به وجود اختلافات در بین مسلمانان که باعث فرقه های مختلف در اسلام می شود اشاره شده است که لازم ...

باید دانست که تنها افراد توانا و یکتاپرست واقعی هستند که می توانند به اسلام خدمت کنند. افرادی که توانایی رویارویی با چالش ها را دارند. کسانی که از صلابت کافی و استقامت لازم برخوردار می باشند. همانطور که می دانیم مراحل روند حاکمیت غربی منجر به این شده است که اتحادها از بین رفته و ...

پیامبران و کتاب های نازل شده و قبل از همه، قرآن کریم برای درمان اختلافات بشر آمده است نه برای زیاد کردن ماده اختلاف، و نه برای اینکه خودش موضع و ماده اختلاف باشد. پس اختلاف ناپسند است. با وجود اختلاف، ایجاد امتی واحد که قلب ها وابسته به هم، کلمه اش واحد و مجموعه ای که شامل وحدت ...

وقتی پیامبر وارد مکه شدند ما رصد می کنیم که عمل ایشان چه تمایز ها و تفاوت هایی با پادشاهان داشته است. پیامبر منع می کند از اینکه یک انسان عزیز در آن جامعه مثل ابوسفیان، ذلیل شود. حتی فراتر، برای اینکه تأمین عزت شود او را در امن و خانه اش را مأمن دیگران قرار داد، در حقیقت عزت را ...

بلاد ما در قرون گذشته که مورد تسلط غرب بوده تحت عناوین و اختلافاتی که ایجاد کردند مورد استفاده قرار گرفته است. بنابراین چاره ای نیست، مسائلی که باعث می شود غرب بتواند ما را مورد سوء استفاده قرار دهد را بشناسیم

ما به دنبال اصول اجتماعی هستیم. مقصود از اصول اجتماعی اصولی است که از نظر دین در جامعه مجاز است، یا اینکه دین آنها را به عنوان اصول بدیهی اجتماعی انسانی مجاز یا حتی ضروری می شمارد، ضروری یعنی فراتر از مجاز و طبیعی بودن، بلکه به عنوان یک عمل انسانی، عملی ضروری است. البته بخش اصول ...

"وَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن کُلِّ مَکَانٍ ..."(نحل/112) ادعا این است که این بخش از آیه می تواند منبعی برای تولید نظریه ی همزیستی باشد و حداقل سه بخش نظریه را ارائه کند که عبارتند از دامنه ی تعایش، نوع تعایش ...

زندگی اجتماعی مسلمین را نمی شود از هم جدا کرد. مثلا شیعه بگوید من برای خودم زندگی می کنم، سنی بگوید من برای خودم زندگی می کنم، امت اسلامی متشکل از هر دو گروه است! قضایا به هم گره و پیوند خورده است. اگر مشکلی در نقطه ای رخ بدهد در سایر نقاط جهان اسلام بازتاب پیدا می کند.

معنای وفاق این نیست که گروه‌ها و تشکیلات و جناحهای گوناگون اعلام انحلال کنند؛ نه، هیچ لزومی ندارد. معنای وفاق این است که نسبت به هم خوشبین باشند؛ «رحماء بینهم» باشند؛ همدیگر را تحمّل کنند؛ در جهت ترسیم هدفهای والا و عالی و برای رسیدن به آن‌ها به یکدیگر کمک کنند و از ایجاد ...

فرایند وحدت در عرصه های مختلف، تجربه های مختلفی را پشت سر گذاشته است. در عرصه ی فرهنگ، که بر افق های وحدت محور فرهنگ اسلامی تاکید داشته است. در عرصه های فکری و نظری؛ که با روشی اجتهادی و علمی با اختلافات روبه رو می شود.

مشکل هر گروهی که در ماهیتش است، مشکل تمدنش است، برای هیچ گروهی ممکن نیست مشکلش را بفهمد یا حل کند تا زمانی که سطح فکرش نسبت به مسائل انسانی بالا نرود و در فهم عواملی که تمدن ها بر آن مبتنی است و یا باعث نابودی آنها می شود، عمیق نشود.

آنچه از این روایت ها استفاده می شود، این است که مسلمانان موظفند به هنگام دور شدن از هم، جهت از میان برداشتن فاصله ایجاد شده (یعنی: تقریب) اقدام کنند؛ طبیعتا فرقی نمی کند، عامل این دوری، قومیتی باشد، یا سیاسی ... و یا عامل آن، وضعیتی ناشی از تعدد مذاهب میان آن ها و عدم تعامل درست ...

اگر صدای اسلام بلند بشود، دیگر نمیشود این‌جور به ملّتها ظلم بکنند؛ صدای اسلام را خاموش میکنند تا بتوانند مسائل مستضعفین عالم را از یادها ببرند، مسئله‌ی فلسطین را به فراموشی بسپرند، غصب یک کشور اسلامی را به فراموشی بسپرند؛ هدفها اینها است. اگر ما به قرآن و به هدایت قرآن تمسّک ...

این امت را چه شده است که با این همه نعمت ها و امتیازها دچار چنین خواری و ذلتی شده است. و مقام و منزلتی که خداوند به او داده است را از کف داده و آماج دشمنی دیگر قوم ها و امت ها گشته است؟ امتی که روزگاری تمامی سررشته های قدرت را به دست داشت، چه چیزی این چنین به ضعفش کشانده، که در چشم ...

دراین مطلب میخواهیم به روشی بپردازیم که در اواسط دوران اسلام به وجود آمد و آن روش لعن بین مردم بود. اینکه گروهی، گروه دیگری را لعن میکردند یا اینکه مقدسات آنها را مورد لعن قرار میدادندو به این لعن کردنشان وجهه شرعی میدادند و باعث از بین رفتن حرمتها می شدند

مستند «داستان تقریب»به موضوع ناسازگاریها و تفرقه‌ها میان جوامع اسلامی می‌پردازد. کارگردان این اثر سعی داشته با نگاه مستند محض و بی طرفانه نقش تقریب مذاهب را به تصویر بکشد و از کلیشه های رایج فاصله گیرد.

در سیره رسول خدا «ص» نقل شده که همسایه ای یهودی داشتند که مریض شد. حضرت همراه صحابه به عیادت او رفتند. همچنین سفارشات حضرت به همسایه بطور مطلق بیان شده که هم مسلمانان وهم غیر مسلمانان را شامل میشود. در سیره امیرالمومنین علیه السلام نقل شده که طعامی نداشتند از همسایه یهودی خود ...

مردمان طایفه بزرگ و پرجمعیت ریگی هرچند از تعمیم دادن جنایت های یک فرد خاص به تمام کسانی که نام خانوادگی «ریگی» دارند، گلایه های بسیار دارند اما صبورانه ناملایمتی ها را تاب آورده اند. این ناملایمتی ها تا حدی بوده که حتی بعضی مجبور شده اند نام خانوادگی خود را تغییر دهند!

علی رغم اشتباهاتی که خوارج انجام دادند و حتی حکم به تکفیر مولا امیرالمومنین کردند ولی حضرت حکم به تکفیر آنها نفرمودند. بلکه دیده میشد که حضرت حقوق آنها را می دادند و تاکید داشتند به اینکه با آنها مثل مسلمانان رفتار شود.

ای برادر و فرزند سنی ام! من با تو همراهم! به همان اندازه که با تو ای برادر و فرزند شیعی ام همراهم! من به همان اندازه که با اسلام باشید؛ با شما هستم و به همان اندازه که این مشعل بزرگ را برای نجات عراق از کابوس سلطه گری و ذلت و ستم به دوش می کشید؛ با شما خواهم بود.

مراکز اقامتی و بسیاری دیگر از مراکز وابسته به حرم رضوی به نحوی طراحی شده‌اند که لاجرم مخاطبانی از جنس ثروتمندان دارند؛ این رویه متناسب با بارگاه امامی که مردم، زیارت او را «حج فقرا» می‌دانند یک بازخوانی جدی در این فرهنگ می‌طلبد.

وقتی این حس حاکم شد، فرد تمام توان خود را بسیج خواهد کرد تا به وسیله مقابله با مذهب مقابل و بدگویی و ایجاد نفرت از آن مذهب، عدم تغییر مذهب هم مذهبی های خود را بیمه کند. در نتیجه روحانی ای که تا پیش از این در مسجد احکام می گفت و توصیه های اخلاقی می کرد، امروز تمام مباحث خود را به ...

شهید ثانی در دمشق صحیح بخاری و صحیح مسلم را مطالعه و تدریس کرده است. بعد به مصر می رود و بعد از آن به بیت المقدس می رود. در آنجا از شمس الدین اباللطیف مقدسی، عالم بزرگ اهل سنت اجازه نقل حدیث می گیرد. ایشان بعد به قسطنطنیه می رود. می رود نزد قاضی عسکر، محمد بن محمد بن قاضی زاده رومی، ...

در جریان «تقریب» ازنخبگان، علما و فرهنگیان انتظار می رود که درعرصه ی تفکر، استدلال و در راه و روش، در را به روی اندیشه ها و نظرات مختلف مسلمانان باز کنند. اما مساله اینجاست که نباید فعالیت های تقریبی منحصر به این طبقه نخبه شود. بلکه ضروری است فعالان عرصه تقریب به این سمت پیش ...

باید درک کنیم که فرهنگ در این جا نقش بسیار مهمی دارد. چه در مواجهه با افراط. و چه در گسترش اعتدال. پس علاوه بر توجه به قدرت فرهنگ ، باید سعی کنیم بر توانایی های خودمان بیفزاییم تا بتوانیم از آن در راه مواجهه با افراط و گسترش اعتدال به خوبی استفاده کنیم.

این هم از خطاب قرآنی! آیا مومنانی که در آیه مخاطب قرار گرفته اند همه شان در صلح و آشتی داخل شدند، یا از همگی از آن خارج شده اند؟! اما در سایه وجود این آیه دوری و جدایی حیرت انگیز در طول تاریخ طولانی و ادامه دار از کشمکش ها و درگیری ها و جنگ های بین مسلمین چگونه به وجود آمده است؟ ...

حد فاصل بین خصوصیت و تعصب همان است که در حدیثی از امام علی بن الحسین زین العابدین(ع) آمده است. آن حضرت فرموده است: "إن العصبیة التی یأثم علیها صاحبها أن یرى الرجل شرار قومه خیراً من خیار قوم آخرین ولیست العصبیة أن یحب الرجل قومه ولکن أن یعین قومه على الظلم". "تعصبی که صاحبش به خاطر ...