مطرح کردن مسائل خلاف، در مجمع عدل و انصاف، مستلزم جوی پاکیزه و صاف از اتهام و اجحاف است. پس باید ابتداء اخوت را تحکیم بخشید و حلاوت و صمیمیت را به مذاق اشتیاق چشید و پرونده شقاق را در هم نوردید و ریشه کینه را از سینه برکشید، آنگاه در فضائی آکنده از مودت بتحکیم وحدت پرداخت، ساده تر بگویم: «اول پاکسازی، سپس بازسازی»
ماموستا ملا محمد ربیعی
احیانا در این جو ظلمانی عالمان ربانی چون ستارگان نورانی در لابه لای این فضای تیره درخشیدند و بر ساحت افکار بیداردلان تابیدند اما ابرهای تیره تری برخواستند و از نورشان کاستند، رنج ها کشیدند و مرارتها چشیدند و به جایی نرسیدند؟
اخیرا نفیر شوم استکبار خفتگان را بیدار و بیداران را هشیار نمود آزادگان به جبران مافات و تدارک هفوات به حسنات کمر بستند و راه خلاصی جستند، به دلجویی و تلطف پرداختند، فاصله ها را از میان برداشتند و قول خصم «فِرِّق تَسد»؛ تفرقه بیانداز و حکومت کن! را زیر پا گذاشتند به تقرب پرداختند و دارالتقریب ساختند، شیخ محمود شلتوت رئیس جامع الأزهر و مرحوم آیة الله بروجردی رحمهما الله و شَکَرا سعیهما قدمی برداشتند و بذر ترغیب در مزرعه تقریب کاشتند و در رفع پاره ای از اختلاف همت گماشتند که منجر به صدور فتوای تاریخی وحدت بخش مرحوم شیخ شلتوت گردید، انتشار این فتوی استکبار جهانی را به هراس انداخت و مانند الخناس در صدور ناس به ایجاد وسواس پرداخت و برای مدتی این حرکت را متوقف ساخت، خوشبختانه حکومت اسلامی در ایران متجلی و به زیور قرآن متجلی گشت. خصومت استکبار از نو ملموس و نیاز بتوحید صفوف بیشتر از هر زمان محسوس گردید. رهبر کبیر انقلاب اسلامی و مجاهد نستوه سامی امام خمینی (ره) قدمی نوین برداشت. و بر توحید مسلمین همت گماشت. به زائران بیت الحرام دستوراتی نمودند، و بمقتضای اخوت ارشاد فرمودند هم اکنون مسلمانان آگاه، آن را وثیقه آسا به همراه دارند. دیگر توصیه آشکار آن بزرگوار، بصورت شعار، بر درودیوار شهر و دیار، ستاره وار میدرخشد و دیده ببینده را نور می بخشد «هر کس در بین شیعه و سنی تفرقه بیاندازد نه شیعه است و نه سنی».
آری، این قدمی نوین، در راستای توحید راستین بود. هم اکنون مجددأ درالتقریب با الهام از ارشادات امام، در کمال بصیرت و حسن سریرت بتوحید روند عقیدت پرداخته و با دعوت از صاحب نظران و تحریر و تقریر مقالات و تشکیل اجتماعات در بلاد و قصبات، به وحدت گرایی و تفرقه زدایی زدند و با شعار وحدت آفرین واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا مجالس و محافل روی آوردند و امر بمعروف و نهی از منکر را در امر و نهی مندرج در شعار، بطور آشکار تحقق می بخشند و سیاست «فرِّق تسُد» را به حربه ی وحدت میکشند (فالحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لولا أن هدینا الله).
در سالهای اخیر از علماء و اندیشمندان در جلسات دارالتقریب تهران مسائل خلاف را مطرح، وعقل وانصاف را مطمح نظر قرار داد. و هر کدام حسن نیت را در راستای وحدت نشان داد. و مقالات ایشان چاپ و در دسترس همگان قرار گرفته انصافا مساعی مشکور این دانشمندان، شایان تقدیر و احسان است. لکن باید گفت که در این مسیر مبارک توحید، آکنده از رجاء و امید، گام اساسی برداشته نشده و بدون مقدمه برای اخذ نتیجه تلاش شده است. مطرح کردن مسائل خلاف، در مجمع عدل و انصاف، مستلزم جوی پاکیزه و صاف از اتهام و اجحاف است. پس باید ابتداء اخوت را تحکیم بخشید و حلاوت و صمیمیت را به مذاق اشتیاق چشید و پرونده شقاق را در هم نوردید و ریشه کینه را از سینه برکشید، آنگاه در فضائی آکنده از مودت بتحکیم وحدت پرداخت، ساده تر بگویم: «اول پاکسازی، سپس بازسازی» چه بنیان اگر به قواعد تقوی و ایمان و رضوان من الله تأسیس شده باشد، یقینا از خطرات زلزله و طوفان در امان ماند وگرنه - نستجیر بالله - بنای شفا جرف هار می گردد و نتیجه خسار و دمار خواهد بود.
پس چه باید کرد؟ و این حصن حصین را که با جمجمه ی مسمانان اولین، تمکین و با خون شهدا، نقاشی و رنگین و با تقوای سلف صالحین آذین شده بود، بازسازی نمائیم؟ برای تجدید این بنای پایدار باشکوه، قدمهای استوار و اراده نستوه لازم است. این حرکت پر برکت در «پنج قدم» خلاصه میگردد.
قدم اول: اخلاص نیت و صدق طویّت و سلوک در منهج حق برای وصول بحقیقت مطلق، ونیل بکمال، دور از سفسطه و جدال، وتسلح بسلاح علم و ایمان، و استعانت از خداوند مستعان برای جمع شمل و دفع بغی و جهل و استعادهی مجد و عظمت و اباده زلّ و مسکنت و روی بسوی خدای آوردن و همه چیز را در او خلاصه کردن، چه اگر قصد متابعت اهواء است، منثوراً هباء است.
قدم دوم: پاکسازی کتب و رسالات از طعن و عیبجوئی و تنزیه گفتار و نوشتار از ستیزه و بدگویی، خاموش کردن آتش کینه، فراموش کردن عداوت دیرینه، جلوگیری از تبلیغات تحریک آمیز و مقالات فتنه انگیز، رسانه ها رشته ها را پنبه نسازند و بتخریب دارالتقریب نپردازند، تذکر عوام الناس به محبت و عطوفت، و تزریق رحمت و رافت و جریان خونهای در شریان چه مادامیکه اقلام نویسندگان و زبان گویندگان، همانند سنان بر سینه برادران می نشینند، نفرت می آفرینند، تقرب نفرت زاست نه اختلاف زدا.
رحم الله من قال هذا المقال:
جراحات السنان لها التیام
و لا یَلتام ما جرح اللسان
در حدیث شریف (لا یلدغ المؤمن من حُجر مرتین) شگفتا که ما مسلمانان را مار استکبار هزار بار گزیده است، باز هم عبرت نگرفته و بر همان سوراخ کذایی خفته ایم !!
دارالتقریب را نقش سازنده و ترغیب است و اقلام و السنهی تفرقه اندازان را نقش تغریب و تخریب، صد حیف که مساعی خدمتگزاران امیدوار، وسیله مقاله یا رسالهای نقش برآب می گردد!!
این تفرقه اندازان مقاله پردازان، نقش ستون پنجم دشمن را ایفا و به نشر عداوت و بغضاء پرداخته و برادران را خصم جان یکدیگر ساخته و از سریر عظمت و سلطان به گودال مذلت و خذلان انداخته اند و هنوز هم دست بردار نیستند و برادران را بردار میزنند و مصیبت نوینی می آفرینند!!
و این بدترین مصیبت است که دامنگیر امت شده است انا لله انا الیه راجعون!
قدم سوم: رجوع به سه اصل مسلم مصادر تشریع (کتاب و سنت و اجماع) برای رفع خلاف و دفع نزاع، ابتدا به اولین مصدر رجوع میکنیم: «وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیهِ مِنْ شَیْءٍ فَحُکْمُهُ إِلَى اللَّهِ» پس اگر مسئله حل شد فَبِها و نعمت و گرنه رجوع به سنت: « فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا».
حضرت علی در مورد ارجاع امور به کتاب و سنت می فرماید: (وَارْدُدْ إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ مَا یُضْلِعُکَ مِنَ الْخُطُوبِ، وَیَشْتَبِهُ عَلَیْکَ مِنَ الاُمُورِ... فَالرَّدُّ إِلَى اللهِ الاخْذُ بِمُحْکَمِ کِتَابِهِ، وَالرَّدُّ إِلَى الرَّسُولِ الاخْذُ بِسُنَّتِهِ الْجَامِعَةِ غَیْرِ الْمُفَرِّقَةِ.)
و در مورد رجوع به سنت می فرماید: (فالزموا السنن القائمة والآثار البینة والعهد القریب الذی علیه باقی النبوة)
سپس اگر در این دو اصل مسلم مرتبط بهم نیز مقصود حاصل نشد به مصدر سوم (اجماع اهل حل و عقد) رجوع میشود: « وَمَنْ یُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدَى وَیَتَّبِعْ غَیْرَ سَبِیلِ الْمُؤْمِنِینَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِیرًا»
رسول اکرم(ص) می فرماید: (لا تجتمع أمتی على الضلال)
حضرت علی کرم الله وجهه می فرماید: (والزموا السواد الأعظم فإن ید الله مع الجماعة ... الا من دعا إلى هذه الفرقة فاقتلوه و لو کان تحت عمامتی هذه) و نیز آن حضرت با استناد به آیه مذکوره به روش خلفاء پیش از خود و اعتماد بقول و عمل اهل حل و عقد و تصویب آن اشاره می فرماید: (فإن أبی قاتلوه على اتِّباعه غیر سبیل المؤمنین)
قدم چهارم: در مسائل خارج از سه مصدر تشریعی مذکور، مباحثه و مناظره، دور از مجادله و مکابره، فقط برای تبیین حقیقت و عمل به واقعیت، چه اگر مقصود الزام خصم باشد، کنفرانس به خصومت ختم میشود. در کنفرانس اخوت و وحدت، باید: اختلاف نظر برای رفع اختلاف و رسیدن به هدف دارالتقریب باشد نه برای تشدید اختلاف و تبعید و تغریب.
قدم پنجم: نتیجه گیری از مناظرات دارالتقریب، بعد از مشاورات و تنقیح و تهذیب، و تقریر آن به زبان های زنده ی جهان و اعلام آن به مسلمانان و تعهد شرکت کنندگان، برای مزید توضیح آن.
اعلام تحکیم اخوت اسلامی و اجرای مفاد حدیث شریف نبوی : (ألمؤمن مرآة المؤمن والمؤمن أخو المؤمن لا یغتابه و لا یشتمه و لا یبغی علیه) با اعلام مفاد این اصل وحدت آفرین، قلوب مسلمین، از بغض و کین ازمنهی دیرین، پاکسازی و آماده بازسازی خواهد بود، در این صورت با کمال فکری و تعاون مورد نظر مسلمانان، برادرانه بررسی و حل و فصل میگردد.
ایضاح: تمام مسلمانان جهان بضروریات دین ایمان دارند همگی بوجود خدای یگانه متصف به صفات کمال و منزه از صفات نقص، باور دارند و او را مُبدئ معید و محیی ممیت می دانند و تمام هستی را دانسته به وجود او و مستوجب سجود او میخوانند و فرشتگان او و کتب او و رسل او را تصدیق می نمایند و حضرت محمد ابن عبدالله ابن عبدالمطلب ابن هاشم ابن عبد مناف را بدون اختلاف خاتم النبیین(ص) و دین اسلام را نظام آخرین و مکمل شرائع اولین و قرآن را قانون مبین لایزال الى یوم الدین للجن والناس اجمعین میدانند و شبانه روز پنج فرض نماز - رو بقیلة واحده - می گذارند و ماه مبارک رمضان را روزه میدارند و زکات اموال و حج بیت الله الحرام را بر متمولین مستطیعین واجب میدانند و بعث و حشر و نشر و حساب و کتاب و جهنم و بهشت و جزا و سزا را به نسبت اعمال و منطبق با عدل ذی الجلال احکم الحاکمین و رحمت و نوال ارحم اراحمین، یقین دارند و منکر همه یا یکی از اینها را کافر می شمارند. حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام و امر بمعروف و نهی از منکر را از خصوصیات امت اسلام، و تعاون بر بِرّ و تقوی را سبب تضامن و انسجام و افشاء اسلام و اطعام طعام به مساکین و ایتام را از تمامیت ایمان و اسلام محسوب میدارند و معاصی و مناهی را موجب اضمحلال و تباهی میدانند، مسیر و روندشان یکیست، دعوایشان بر سر چیست؟ و مقصر و مسبب در این میانه کیست؟ به جرأت میتوان گفت که اگر استکبار جهانی را مقصر و مسبب این نابسامانی بدانیم اشتباه نکرده و بحقیقت پی برده ایم.
دلالان کالاهای اهریمنی «فَرّق تسُد» بازار آشفته میخواهند آب را گل آلود میکنند. گلادستونها و بنلگین و رابین ها سود ببردند و مسلمانان خون دل بخورند، آتش کینه می افزودند تا مسلمانان در آن بسوزند، استکبار زالوصفت با اصل آزادی و عدالت و توازن و منصفت، ناسازگار است او جهانخوار است، کی و کجا با معیار سازگار «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» می سازد، در حالیکه بی شرمانه بر تمام موازین بشری و حقوقی میتازد؟!! بگذریم، از گذشته عبرت بگیریم و به حال و آینده خود بنگریم، بر بیگانه تکیه نکنیم که با مبادی و اصول عقیدتی و سیاسی ما تضاد کامل دارند (شرقا و غربا) « فَمَا لَکُمْ فِى ٱلْمُنافِقِینَ فِئَتَیْنِ» در این مورد رحم الله من قال: لا فرق بین منافق، فهما على الإیذاء متفقان... مهم اینست که بیگانه را بشناسیم. ایشان امتحان خود را در فلسطین و لبنان و بوسنی و هرزگوین و سومالی و سودان و الجزائر و لیبی و افغانستان و عراق و ایران و آذربایجان و تاجیکستان و... پس دارند و چهره کریه مرموز خود را در زیر نقاب دلسوزی بنمودند، باز هم امتحان؟! «من جرَّب المجرب حلّت به الندامة» دیگر ما را بس است فاعتبروا یا اولی الأبصار!
مته بر خشخاش گذاشتن و مردم را بر جبهه گیری واداشتن، کار دوستان نادان، یا دشمنان جان و ایمان است و مسلمانان متعهد از آن بیزار و گریزان.
منبع: قدمهای استوار در مسیر وحدت پایدار، صص11-17