مطالعه رشیدانه، لازمه شناخت فریقین...

علی اکبری

معرفی کتاب در قالب بسته های کتاب و سیرهای مطالعاتی از کارهای مطلوب و مورد نیازی بود که در چند سال اخیر بصورت جدی در بین فرهنگیان و عموم جامعه پیگیری شده است، و عده ای از دغدغه مندان حوزه ارتقاء سواد و آگاهی جامعه با تمرکز بر این مساله تولیدات مناسبی را به مخاطبین عرضه کرده اند، که یقینا برای ارتقاء این تولیدات باید توسط کارشناسان این عرصه و اساتید موضوعات کتاب، مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرد.

کتاب «کتابخانه معرفتی مربی» از جمله آثاری است که توسط موسسه مصباح الهدی[1]، جهت رفع نیازمندی های معرفتی مربیان تربیتی تدوین و تنظیم شده است. با اینکه این اثر ارزشمند دارای محسنات زیادی است، اما متاسفانه در بخش آشنایی با فرق و مذاهب تسنن آنچه را که ارائه داده اند، کامل و دقیق نمی باشد.

در این بخش مدعی شده اند که در بسیاری از کتاب هایی که در حوزه مذاهب اسلامی نوشته شده است، بدلیل داشتن نگاه خاص به وحدت اسلامی دست به سانسور مطالب زده اند و فقط مشترکات را بیان می کنند و از گفتن اختلافات و حقایق خودداری کرده اند. در ادامه نیز به معرفی کتابی می پردازند، که مدعی شده اند در آن می توان به شناخت مطلوبی از اهل سنت و پیشوایان آن دست یافت.

با بررسی این بخش از معرفی کتاب و خود کتاب پیشنهادی، نکاتی را تقدیمتان خواهیم کرد:

1- در کتب آشنایی با مذاهب اسلامی نباید کسی به قضاوت و صحت و بطلان ادله و اعتقادات مذاهب بپردازد، چرا که رد و نقد عقاید مذاهب از چارچوب علمی فرقه شناسی بیرون بوده و احتیاج به مجال و جایگاه دیگری دارد.

2- با بررسی معروف ترین و ارزشمند ترین آثار مربوط به حوزه آشنایی با فرق مذاهب اسلامی، اثری را سراغ نداریم که به بیان مشترکات اکتفاء کرده باشد و از بیان  موارد اختلافی چشم پوشی کند و به عبارتی در بیان حقایق علمی دچار مداهنه شده باشد.

3- کتابی که توسط کتابخانه معرفتی معرفی شده است، برای بدست آوردن شناخت کافی از اهل سنت مناسب نیست، زیرا نویسنده فقط به بررسی مکاتب فقهی اهل سنت و وهابیت می پردازد و بخشی از آرای فقهی آنان را مطرح می کند. در حالیکه برای شناخت اهل سنت باید به آشنایی با مکاتب فقهی ایشان اکتفاء نکرد و مکاتب کلامی و طریقتی آنان را نیز بررسی کرد. چرا که شناخت لازم و کافی از آنان منوط به شناخت از مکاتب فقهی، کلامی، و طریقتی اهل سنت با هم است، چراکه هر کدام از فرق با تاثیر پذیری از هر سه مکتب تشکیل شده و شناخته میشوند. [2]

4- پیشنهاد می شود تا برای شناخت دقیق فرق اهل سنت و حتی فرق تشیع به کتاب های تهیه شده در مرکز مدیریت حوزه های علمیه، و موسسات کلامی رجوع کنند. این کتاب ها زیر نظر اساتید برجسته ای همچون حجت الاسلام دکتر فرمانیان و حجت الاسلام برنجکار و استاد ربانی گلپایگانی و دیگر اساتید تالیف شده است، و در مراکز تبلیغی و تخصصی مورد استفاده قرار میگیرد. [3]

5- در نهایت برای تکمیل مباحث فرق و مذاهب اهل تسنن توصیه میشود تا کتابی نیز در حوزه وحدت اسلامی که به تعبیر رهبر انقلاب: «از واجبات بزرگی است که هر مستحبی بلکه هر واجب درجه دومی در مقابل آن در مقام تزاحم کنار می رود»[4]، در کتابخانه معرفتی خود اضافه کنند.

 

[1] کتابخانه معرفتی مربی، نشر شفق، 1397

[2] کتاب شناسنامه پیشوایان مذهبی- محمود عزیزیان

[3] کتاب آشنایی با فرق اهل تسنن- مهدی فرمانیان، کتاب آشنایی با فرق مذهبی- رضا برنجکار، کتاب آشنایی با مذاهب اسلامی- ربانی گلپایگانی

[4] 27/6/75