فتوای امام(ره) بازتابهای رسانهای بسیار یافت و اقدامات بسیاری در عمل به این فتوا انجام شد. «مصطفی محمود مازح»، جوان لبنانیالاصل که تبعه فرانسه هم بود، را میتوان اولین کسی دانست که برای اجرای این فتوا تلاش کرد.
آیاتی که شیطان نوشت
در مهر ماه ۱۳۶۷ کتابی تحت عنوان «آیات شیطانی» به قلم «سلمان رشدی» که در قالب رمان، آکنده از اهانتها و افترائات زشت و ننگین به ساحت مقدس پیامبر اعظم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) و خانواده و اصحاب شریف ایشان بود، و اسلام و قرآن را با تعابیر سخیف توصیف کرده بود، در لندن توسط انتشارات وایکینگ وابسته به مؤسسۀ پنگوئن انتشار یافت.
کتاب این نویسنده که هندی تبار بود، ابتدا در هندوستان جلب توجه کرد و انتشار و توزیع آن به علت اعتراضات مسلمانان در هند ممنوع شد. در ماههای دی و بهمن جمع زیادی از مسلمانان مقیم انگلیس ابتدا در شهر برادفورد و سپس لندن در تظاهرات خشمگینانه ای به اقدام دولت انگلیس در حمایت از انتشار این کتاب موهن شدیداً اعتراض کردند. دامنه اعتراضات مردمی به هند و پاکستان گسترش یافت تا آنکه روز ۲۳ بهمن در جریان تظاهرات هزاران پاکستانی در مقابل مرکز فرهنگی آمریکا در اسلام آباد، شش تن از تظاهر کنندگان کشته شدند و دهها تن نیز مجروح گشتند. فردای آن روز در تظاهرات مسلمانان هند نیز یک نفر کشته شد.
پس از توزیع گستردۀ کتاب موهن آیات شیطانی، همراه با تبلیغات هماهنگ و تشویقهای محافل صهونیستی، از گوشه و کنار جهان صدای اعتراض مسلمانان افزایش یافت؛ از سویی هشدارهایی به ناشران داده شد و از سوی دیگر، اقداماتی حقوقی برای محدود کردن نشر و انتشار کتاب و محکومیت رشدی صورت گرفت و نقدهایی نیز بر این کتاب نوشته شد. البته طراحان و حامیان این اقدام، نه تنها به این هشدارها توجهی ننمودند، بلکه بر دامنه تبلیغات خود افزودند تا جایی که مقدمات نامزد نمودن این کتاب برای جوایز ادبی مهم اروپا مطرح شد.
طراحان و حامیان این اقدام، نه تنها به این هشدارها توجهی ننمودند، بلکه بر دامنه تبلیغات خود افزودند تا جایی که مقدمات نامزد نمودن این کتاب برای جوایز ادبی مهم اروپا مطرح شد.
با آشکار شدن تصمیم و ارادۀ غرب برای زمینه سازی یک جنگ صلیبی نوین و انهدام هویت فکری و فرهنگی مسلمانان با سخیفترین شیوۀ ممکن، امام خمینی(رحمت الله علیه) در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ با صدور حکم الهی و تاریخی خود، حکم ارتداد نویسنده این کتاب را اینگونه اعلام کرد:
«بسمه تعالی
إنا للَّه و إنا إلیه راجعون
به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان میرسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام میباشند. از مسلمانان غیور میخواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان شاء اللَّه. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد.
و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.
روح اللَّه الموسوی الخمینی»
صدور حکم امام با استقبال گستردهای در سراسر جهان اسلام روبرو شد و همۀ مسلمانان را در دفاع از عزت و هویت دینی خود متحد و منسجم ساخت. گروههای مختلف مسلمانان در تمامی نقاط جهان، به خروش و حرکت درآمدند و با ابراز نفرت و انزجار خویش از این دسیسه استعماری، خواستار محاکمه رشدی، و جمع آوری و ممنوعیت چاپ وانتشار این کتاب شدند.
ظهور مصطفی، جوانی با غیرت الهی
فتوای امام(ره) بازتابهای رسانهای بسیار یافت و اقدامات بسیاری در عمل به این فتوا انجام شد. «مصطفی محمود مازح»، جوان لبنانیالاصل که تبعه فرانسه هم بود، را میتوان اولین کسی دانست که برای اجرای این فتوا تلاش کرد و در ۱۴ مرداد ۱۳۶۸ یعنی کمی بیش از ۶ ماه پس از صدور فتوای امام خمینی رحمةاللهعلیه، به محل اختفای سلمان رشدی وارد میشود.
مصطفی با شناسایی هتل محل اقامت سلمان رشدی، قصد اقامت ۴ روزه در آن هتل میکند. در روز سوم پس از آنکه از یک زن خدمتکار درباره رفت و آمدهای سلمان رشدی سوالاتی میکند، مورد سوءظن قرار میگیرد و نیروهای امنیتی و اطلاعاتی انگلستان وارد هتل میشوند. او گرچه به دلیل انفجار زودهنگام بمب موفق به اجرای فرمان امام نشد، اما آغازگر حرکتی در جهت مبارزه همه جانبه مسلمانان جهان با توهین به اسلام و پیامبر عظیمالشان آن شد و سبب شد تا موج ممنوعیت انتشار آیات شیطانی، کشورهای دیگری همچون کنیا، تایلند، تانزانیا، اندونزی، سنگاپور و حتی ونزوئلا را هم دربربگیرد.
وقتی شیفته امام خمینی شد
مصطفی محمود مازح چند بار به ایران سفر کرده بود و به امام خمینی رحمةاللهعلیه عشق میورزید. وصیتنامه مازح به خوبی میتواند این شیفتگی و شیدایی را نشان دهد: «هرگز روزهای مقدس زندگی با تو را فراموش نخواهیم کرد. دستورات تو را در هر زمان و مکان اجرا خواهیم کرد. شجاعت تو در برابر دشمنان را همیشه به یاد خواهیم آورد. در روز برگزاری نماز در قدس شریف، تو را به یاد مردم جهان خواهیم آورد.»
مصطفی، آنچنان که از سنگ قبر او پیداست، یک روز پس از شهادت ۲۲ ساله میشده است. خانواده او پس از ۸ ماه تلاش و پیگیری توانستند پیکر او را از انگلستان به خاک لبنان منتقل کنند. مصطفی در سال ۱۳۶۹ شمسی و مصادف با دوم ماه مبارک رمضان در یکی از روستاهای جنوب لبنان در حالی به خاک سپرده شد که پیش از شهادت با دختری از اهالی جبل عامل عقد ازدواج بسته بود؛ عقدی که تنها ۱۵ روز طول کشید و هیچ گاه به ازدواج نینجامید.
محمود حسین مازح، پدر مصطفی، که خود در روستای «طیرفلسین» در جنوب لبنان متولد شده، میگوید که برای تجارت ساکن آفریقا بوده و مصطفی در «گینه کوناکری» متولد شده است. مصطفی ۵ برادر و ۲ خواهر داشته و آخرین فرزند خانواده بوده است.
ناشران هم به سزای کارشان رسیدند
در راستای اجرای حکم امام خمینی درباره همه کسانی که دستی در انتشار این کتاب داشتهاند، در سال ۱۹۹۱ میلادی، هیتوشی ایگاریشی مترجم ژاپنی آیات شیطانی در توکیو با ضربات چاقو کشته شد. مترجم ایتالیایی کتاب هم در میلان مورد حمله قرار گرفت. ناشر نروژی کتاب، در سال ۱۹۹۳ مورد حمله قرار گرفت.
«عزیز نسین» مترجم ترکی کتاب در هتلی در شهر سیواس ترکیه مورد حمله قرار گرفت اما توانست از هتل فرار کند. سردبیر مجله خلق چاپ سلیمانیه که بخشی از ترجمه کردی این کتاب را در سال ۲۰۱۰ منتشر کرد، هدف حمله مسلحانه قرار گرفت. برمک بهداد، مترجم کردی کتاب هم به طور پنهانی زندگی میکند؛ چرا که علاوه بر فتوای امام خمینی رحمةاللهعلیه، برخی از روحانیون سلیمانیه و اربیل، حکم قتل وی را صادر کردهاند.
اطلاعیه دفتر امام در وجوب قتل سلمان رشدی و عدم امکان توبه
پس از صدور فرمان امام مبنی بر وجوب قتل سلمان رشدی، به تدریج شایعاتی به گوش رسید که حاکی از لغو حکم اعدام در صورت عذرخواهی او بود. دفتر امام خمینی رحمةاللهعلیه در واکنش به اینگونه شایعات در ۲۹ بهمن ۱۳۶۷ اطلاعیه ای صادر و تاکید کردند:
«بسمه تعالی
رسانههای گروهی استعماری خارجی به دروغ به مسئولین نظام جمهوری اسلامی نسبت میدهند که اگر نویسنده کتاب آیات شیطانی توبه کند حکم اعدام درباره او لغو میگردد. امام خمینی- مدّ ظلّه- فرمودند:
این موضوع صد در صد تکذیب میگردد. سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامی همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند.
حضرت امام اضافه کردند:
اگر غیر مسلمانی از مکان او مطلع گردد و قدرت این را داشته باشد تا سریعتر از مسلمانان او را اعدام کند، بر مسلمانان واجب است آنچه را که در قبال این عمل میخواهد به عنوان جایزه و یا مزد عمل به او بپردازند.»
سلمان رشدی ۱۹ فوریه ۱۹۸۹ برابر با ۳۰ بهمن ۱۳۶۷ بیانیهای منتشر کرد و گفت: «به عنوان نویسنده کتاب آیات شیطانی، متوجه شدهام که مسلمانان در بسیاری از نقاط جهان با انتشار رمان من آزرده و ناراحت شدهاند. من عمیقا متاسفم از اینکه این کتاب پیروان مخلص اسلام را آزرده است. زندگی در جهانی که بسیاری از ادیان در آن حضور دارند، به ما یادآوری میکند که باید به حساسیتهای آنها احترام بگذاریم.» عذرخواهی از ترس جان اما فایدهای نداشت و سلمان رشدی همچنان در زندانی بزرگتر از سلولهای انفرادی و در ترس هر روزه از مرگ نفس میکشد.