نظر امام خمینی درباره نهادهای بین المللی

حسین کاظمی

 

یکی از ویژگیهای بارز و مهم حضرت امام که به قبل از قیام و نهضت ایشان بر میگردد، اهتمام جدی ایشان به مسایل فرا ملیتی یا میتوان گفت بین المللی است. حضرت امام قبل از آغاز نهضت و در جایگاه یک مرجع دینی به مسایل و اخبار سایر کشورها توجه میفرمودند و بعد از پیروزی انقلاب به عنوان یک رهبر سیاسی توجهشان به این مسایل بیشتر و تحلیل هایشان نسبت به مسائل بین المللی دقیقتر شد. غرض اینکه شخصیت دینی و معنوی حضرت امام منافاتی با این ندارد که ایشان دارای قدرت تحلیل و فهم سیاسی باشند و نتوانند در مورد مسائل سیاسی جهان اظهار نظر کنند. بنابراین حضرت امام درباره سازمانها و نهادهای بین المللی اظهاراتی دارند که در ادامه به آن اشاره میکنیم.

 

الف- سازمان ملل-شورای امنیت

نگاه حضرت امام به سازمان ملل و شورای امنیت یک نگاه کاملا انتقادی و با پشتوانه تعالیم اسلامی است. حضرت امام در انتقاد از غرب و سازمانهای بین المللی آنهارا سازمانها و ارگانهایی در خدمت کشورهای غربی و مخالف منافع کشورهای مظلوم شمرده و اینگونه میفرماید: 

«غرب همین است که شما ملاحظه مى‏ کنید که این طور جنایات مى ‏کنند. آن وقت آن کسى که جانى مطلق است مى‏ برند نگه مى ‏دارند و پشتیبانى از او مى‏ کنند. به حرف یک ملت مظلوم گوش نمى‏ دهند. نمى‏ گذارند که شوراى امنیت تشکیل بشود. پولهاى ایران را مثل دزدهاى سر گردنه غارت مى‏ کنند. توقیف مى‏ کنند. غرب وضعش این است. و این سازمانهایى هم که درست کرده‏ اند براى خودشان، همه براى منفعت غرب است. هیچ براى مظلومها نیست. شما شاید در طول این مجالسى که اینها درست کرده‏ اند، یک جا پیدا نکنید که اگر امریکا یا دیگران که قدرتهاشان زیاد است، منافعش با یک مملکت ضعیفى تصادم پیدا بکند، اینها یک کارى برایشان کرده باشند. »^[1]

حضرت امام به صورت شفاف و واضح از عملکرد سازمانهای خود ساخته به اصطلاح بین المللی انتقاد کرد و در جاهای مختلف و به مناسبتهای گوناگون آنها را در خدمت ابر قدرتها و تامین کننده منافع آنها میدانند. امام مجالس بین المللی که به دستور آمریکا و سایر ابر قدرتها تشکیل و به محکومیت ایران میپردازند را فاقد اعتبار و ارزش دانسته و با عبارات تندی به این مضمون که؛ آنها غلط کردند و اشتباه کردند که ما را محکوم کردند، به عدم رضایت خود از آنها تأکید میکنند.^[2]

یکی از چیزهایی که در معرض انتقادهای حضرت امام قرار میگیرد و بنیانگذار جمهوری اسلامی بارها از آن نام میبرد حق وتویی است که این کشورها برای خودشان قرار داده اند. حضرت امام در جایی از حق وتو به عنوان بازی برای بلعیدن ما نام برده و حق وتو را یک مانور سیاسی جهت اغفال و ازبین بردن مخالفین خود میدانند.^[3]

حضرت امام در جای دیگری با تعبیری تند و کوبنده حق وتو را تداعی حکومت جنگل و بلکه بدتر از حکومت جنگل میشمارد و در بیانی چندین بار بر جنگلی بودن سیاستهای غربیها و دشمنانی که به اسم سازمان ملل و حقوق بشر هر جنایتی را بر سر مسلمانان انجام می دهند تأکید می کنند:

 «اسرائیل مى‏ آید جولان را براى خودش قرار مى‏ دهد و ملحق مى‏ کند به سایر ملکهاى غصبى‏ اش. آن وقت این سازمانهایى که خود، ساخته خود نیستند و از ملتها نیستند، بلکه چند تا دولت بزرگ اینها را درست کرده‏ اند، یک وقت مى‏ بینى که همه یک بساطى درست می کنند، یک صورتى درست مى‏ کنند، با هم چه مى ‏کنند و یک دسته زیادترى رأى به آن طرف مى‏ دهند و بعد هم امریکا مى‏ آید وتو مى‏ کند. این از آن حکومت جنگل بدتر است، حکومت جنگل باز جنگلى است. حکومت جنگل حکومت قلدرى است، لکن اینها حکومت مى‏ کنند و بدتر از جنگل عمل مى‏ کنند... اصل اساس این را خود اینها درست کرده ‏اند، اساس این سازمانها ساخته خود اینهاست. اگر ساخته خود اینها نبود، به چه مناسبت باید یک کشورى یا چند تا کشور قلدر حق وتو داشته باشند؟»[4]

ب- سازمان عفو بین الملل

یکی دیگر از ازسازمانهای به اصطلاح بین المللی که به تعبیر امام خمینی خود ساخته و وابسته به قدرتهای شیطانی و جهانخوار است سازمان عفو بین الملل است. حضرت امام که نظامی اسلامی را در ایران پایه گذاری کردند در رابطه با مقابله این سازمان با اسلام و نظام اسلامی ایران اذعان داشتند که همه اینها دست در دست هم داده اند که جمهورى اسلامى را در ایران خفه کنند و نگذارند شکوفا بشود و خوف این را دارند که این انقلاب به جاهاى دیگرى که منافع آنها در آنجاها هست، صادر بشود.[5] 

حضرت امام در بیان دیگری گرفتاری دنیای امروز ما را زیر سر جهانخواران و ابرقدرتهای جهان و البته سازمانهای خود ساخته آنها شمرده و بیان می دارد که سازمانهای خود ساخته آنها از محتوا خالی بوده و در حقیقت مجرى احکام و مقاصد آنان و مأمور محکوم نمودن مستضعفان و مظلومان جهان به نفع قدرتهاى بزرگ جهانخوار هستند.[6]

بنیانگذار نظام اسلامی در رابطه با قضاوتهای نادرست و نابحق سازمان عفو بین الملل زبان به شکوه گشوده و از جانبداری آنها گله می کنند. حضرت امام از اینکه سازمان عفو بین الملل اسم کشورهای فرانسه و آمریکا و شوروی را علی رغم جنایتهایشان به عنوان ناقضان حقوق بشر نیاورده اعتراض کرده و حمله رسانه ای آنها به ایران را به خاطر قصاص چند فاسد بی مورد و غرض مند میخواند.[7]

ج- جنبش غیر متعهدها

جنبش عدم تعهد یا غیر متعهدها در واقع کشورهایی بودند که به اصطلاح به هیچ یک از نظامهای کمونیست شرق یا سرمایه داری غرب وابسته نبودند. اما حضرت امام با بیان اینکه اینها واقعا غیر متعهد نسبت به شرق و غرب نیستند، جمهوری اسلامی را یک ملت استثنایی دانسته که توانسته اند واقعا شعار نه شرقی نه غربی را عملی کنند. امام متعرض آنها شده و میگوید همه آنها به طور رسمی یا غیر رسمی وابسته به بلوک شرق یا غرب هستند و غیرمتعهد واقعی را بسیار نادر میدانند.[8]

از جلسات مهم جنبش غیر متعهدها کنفرانس سران کشورهای غیر متعهد است که هر سه سال برگزار می شود. حضرت امام با انتقاد به اینکه بسیاری از این کشورهایی که اسم غیر متعهد را برای خودشان انتخاب کرده اند در واقع وابستگی زیادی به شرق و غرب دارند، میگوید باید یکی از کارهای مهم کنفرانس سران تصفیه جنبش از این کشورها باشد:

«و از کارهایى که باید این کنفرانسِ غیر متعهدین انجام بدهند که در رأس همه کارهاست و باید بعدها هم این مطلب را انجام بدهند، این است که اول متعهد و غیر متعهد را از هم جدا کنند. هر کس ادعا کرد که من غیر متعهدم، در بین خودشان راه ندهند... باید اول این کشورهاى غیر متعهد، این کشورهایى که مى‏ خواهند مستقل باشند، این کشورهایى که خودشان را غیر متعهد مى‏ خواهند [تصفیه‏] بکنند این مجلس خودشان را، این کنفرانس خودشان را، این جنبش خودشان را، تصفیه کنند از عناصرى که اینها به اسم غیر متعهد وارد مى‏ شوند و مى‏ خواهند خدمت کنند یا به امریکا، که اکثراً این طورند یا به شوروى که آن هم بسیارند. اگر اینها در بین شما باشند نمى ‏گذارند که شما غیر متعهد بمانید، نمى‏ گذارند که شما براى کشورهاى ضعیف کار بکنید.»[9]

د- حقوق بشر

یکی دیگر از عناوینی که در رابطه با سیاست خارجی حضرت امام خمینی(ره) به آن بر میخوریم عنوان حقوق بشر است. حضرت امام در سخنان مختلف و به مناسبتهای گوناگونی به انتقادهای شدید از سوء استفاده زورگویان و ابرقدرتهای عالم از این عنوان و اعلامیه خود ساخته حقوق بشر می پردازند. حضرت امام با بیان معنا و مفهوم واقعی حقوق بشر به انتقاد مدعیان حقوق بشر پرداخته و پرده از جرم و جنایتهای آنها به اسم حقوق بشر بر میدارد. حضرت امام در بیان تعریف حقوق بشر به عدم دخالت در سرنوشت دیگران اشاره کرده و این مساله را که هر کشوری سرنوشتش را خودش در دست بگیرد یک مساله عقلی و بدیهی میداند.[10]

امام خمینی با بیان اینکه کشورهای خارجی به خواست خود حقوق بشر را معنا میکنند و هرجای که دلشان و خواست خودشان باشد دم از حقوق بشر میزنند، به گوشه ای از موارد عدم رعایت حقوق بشر در دوران پهلوی اشاره کرده و میفرماید:

«خارجیها مى ‏گویند حقوق بشر. کدام بشر؟ اینها [اعدام‏ شدگان‏] بشر را کشتند، اینها مجرمند، متهم نیستند؛ اینها آدم کشتند... خوب بود حقوق بشر را هنگامى که رژیم فاسد پهلوى زیر پا مى‏ گذاشت و هزارها جوانان این کشور را شکنجه مى ‏کرد و به خاک و خون مى‏ کشید، به کمک ملت مستضعف ایران برمى‏ خاستند و از حقوق بشر دفاع مى‏ کردند، نه اینکه به خاطر چند جنایتکار و مجرم، که تاریخ بشریت‏ کمتر نظیر آن را به یاد دارد، این چنین به ما حمله کنند. ما چند نفر ضد بشر را کشتیم، حقوق بشر مگر چیست؟»[11]

امام خمینی در همین زمینه حقوق بشر را به حقوق ظالمها نامگذاری کرده و اشعار میدارد که مدعیان حقوق بشر مظلومها را جزو بشر حساب نمى ‏کنند. در منطق آنان حقوق بشر یعنى اینکه حق دارند تمام نفتهاى ما را ببرند و در ازاى آن چیزى ندهند، باید همه این ملتها بی چون و چرا تحت قدرت آنها باشند و نفس نکشند.[12]

از نظر نکته سنج و تیز بین حضرت امام الفاظ زیبایی مثل حقوق بشر دیگر آن محتوای حقیقی و اصیل خودش را ندارد. از مفهوم حقیقی خودشان تهی شده و فقط لفظی بدون معنا از آنها اراده می شود.

«آن که طرفدار حقوق بشر است یک مسأله دیگر را مى‏ گوید غیر حقوق بشر. اصلًا الفاظ بکلى از محتواى خودش خالى شده. شما -این را من عرض کردم- شما خودتان بروید دنبالش، ببینید کجا یک لفظى از قبیل این الفاظى که متعارف بوده، عدالت، عدالت اجتماعى -نمى‏ دانم- طرفدارى از حقوق بشر، سازمان امنیت کذا -نمى‏ دانم- سازمان کذا، شما دنبال بروید، تعقیب کنید، ببینید کدام یک از اینها محتواى خودش را دارد. کدام یک از اینها، آن معنایى که هست، آن معنا اراده از او مى ‏شود.»[13]

در زمینه حقوق بشر هم مانند سایر مفاهیمی که در این مختصر به آنها پرداخته شد، سخنان امام خمینی(ره) به عنوان یک رهبر بیدار و کاملا آشنا به مسائل زمان بسیار فراوان و قابل توجه است. اما از آنجاییکه آوردن تمام سخنان و رهنمودهای این رهبر فرزانه از حوصله این متن خارج بود سعی بر آن داشتیم که به اهم مطالب و نکات بپردازیم.