معرفی کتاب « رویکردى دینى به مسأله وحدت و هم‌گرایى»

محمد منصورنژاد، تهران: معاونت فرهنگى مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى، چاپ اول، ۱۳۷۸، ۲۰۰ صفحه، وزیرى.

 

کتاب حاضر در بردارنده مقالات و نوشتارهاى مختلف مؤلف با رویکردى هم‌گرایانه و وحدت‌جویانه است که به مناسبت‌هاى مختلف نوشته شده‌اند.

فصل اول تحت عنوان «وحدت در سنت و سیره معصومین(ع)» مشتمل بر سه بحث: وحدت و مبعث، رفتار پیامبر(ص) با پیروان ادیان و زمینه‌هاى انسجام مذهبى در صحیفه سجادیه است. نویسنده در مقاله اخیر ظرفیتِ نصوص معتبرى چون صحیفه سجادیه را براى تقویت انسجام مذهبى تبیین مى‌کند.

در فصل دوم، تحت عنوان «دین و وحدت ملى، فرهنگ دینى و انسجام اسلامى»، ظرفیت‌‌هاى فرهنگ دینى براى ایجاد انسجام ملى مورد توجه و بررسى قرار گرفته است و در مقالة بررسى ریشه‌هاى هم‌گرایى بین اهل کتاب با سایر ایرانیان در دفاع مقدس، به‌خوبى نشان داده شده است که دین اسلام در کنار سایر عوامل، در عمل، سبب هم‌گرایى و هم‌دلى همه ایرانیان براى دفاع از مرز و بوم کشورشان گردیده است.

در فصل سوم، با عنوان «وحدت از نگاه متفکران شیعى»، اندیشه چهار نفر از مصلحان بزرگ ایرانى و شیعى معاصر دربارة وحدت به رشته تحریر درآمده است: سید جمال‌الدین اسدآبادى که آغازگر هم‌دلى جدى سنى و شیعه است و رویکرد هم‌گرایانه او به نحوى از مسال تجدد متأثر است، آیت‌الله العظمى بروجردى که با رویکردى سنتى به وحدت شیعه و سنى عشق مى‌ورزید، امام خمینى که هم در نظر به‌جدّ معتقد به وحدت ایرانیان و وحدت پیروان مذاهب شیعه و سنى بود و هم در عمل در این مسیر گام‌هاى اساسى برداشت و استاد مطهرى، شاگرد برجسته امام خمینى، که هم منادى وحدت ملى و هم مقوم انسجام مذهبى بود. اندیشه این چهار متفکر در سه مقاله «هم‌گرایى شیعه با اهل سنت مقایسه دو رویکرد: سید جمال‌الدین اسدآبادى و آیت‌الله العظمى بروجردى»، «کتاب و عترت از دیدگاه امام خمینى» و «مطهرى و رویکردى هم‌گرایانه در مباحث اعتقادى» مورد بحث قرار گرفته است.

فصل چهارم با عنوان «وحدت از راه گفت‌وگو و دعوت»، با مقاله زمینه‌هاى ایجاد وحدت اسلامى از طریق گفت‌وگوى بین‌تمدنى آغاز مى‌شود. مقاله دیگر تحت عنوان اصل گفت‌وگو و دعوت در روابط بین‌الملل از نگاه اسلامى، نگاهى فراتر از جهان اسلام دارد و غیرمسلمانان را نیز بر اساس گفت‌وگو به تقارب و تعامل و نزدیکى مى‌خواند.