اعتصام و اتحاد با همه ی قائلین به شهادتین

* آیت الله گیلانی(ره)

 

علی(ع) از جانب رسول الله(ص) مامور بوده که با این مارقین قتال کند و کثیری از صحابه هم او را در این جهت یاری کردند، وحتی امام(ع) ابتداء به قتال نفرمودند، بلکه بعد از آنکه آن ها خونهای محترم را ریختند و اموال مسلمین را غارت کردند، اما با آنها کار زار نمودند، و کارشان را زار کردند، و در عین حال با آنها معامله کفار را نفرمودند و سبایا و اموالشان را محکوم به رقیت و غنیمت ننمودند، و این عمل امیرالمومنین(ع) باید اسوه برای یک میلیارد مسلمان عصر حاضر باشد. زیرا با آنکه ضلال و شقاق خوارج به نص و اجماع محرز بوده، علی(ع) با آنان معامله کفار نفرمودند و آنها را از اجتماع مسلمانان محسوب می داشته و عملا هم در سواد مسلمانان بوده اند، پس طوایف مختلفی از مسلمین که در مسائلی حق بر آنان مشتبه شده جایز نیست که احدی از طوایف دیگر آنها را تکفیر کند، اگر چه بدعتی در میان آنها دیده شود که بسا تکفیرکننده مبتلا به بدعت ها باشد، باید این اصل روشن دین اسلام را نصب العین قرار داد که اصل اولی، حرمت خون مسلم و مال و عرض اوست، مگر اینکه خلافش ثابت شود، رسول الله(ص) در حجه الوداع فرمودند: «ان دمائکم و اموالکم و اعراضکم علیکم حرام کحرمه یومکم هذا.» ترجمه: خون ها واموال و اعراضتان بر شما حرام است، مانند حرمت امروز. و باز آن بزرگوار است که فرمودند: «کل المسلم علی المسلم حرام.» ترجمه: دمه و ماله و عرضه.

روشن است که اسلام موجب اعتصام خون و مال و عرض، اقرار به شهادتین است، تا چه رسد به آنکه عامل به فروع هم باشد و ایضا از آن بزرگوار است: «من صلی صلوتنا و استقبل قبلتنا و اکل ذبیحتنا فهو المسلم له ذمه الله و رسوله» ترجمه: کسی که نماز ما را به جا می آورد و روبه قبله ما می ایستد و ذبیحه مارا می خورد او مسلمان است. برای او پیمان اعتصام خدا و رسولش ثابت است. و فرمودند: «اذا قال المسلم لاخیه یا کافر فقد باءبها احدهما» ترجمه: کسی که به برادر مسلم خویش بگوید: ای کافر، مال کار یکی از آن دو به خصلت کفر است.

در ذیل آیه نساء 94( و لا تقولوا لمن القی الیکم السلام لست مومنا ) شیعه و سنی نقل کردند که در سریه ای از سرایا چوپانی در پای کوهی به اسامه سلام گفت و شهادتین را اداء کرد، ولی اسامه او را کشت. بعد از آنکه پیامبر اکرم(ص) خبر دار شدند، سخت بر وی گران آمد و فرمودند: «ای اسامه بعد از آنکه( لا اله الا الله ) گفت او را کشتی؟ و این توبیخ را تکرار نمودند و آیه ء مزبور نازل شد.

ملاحظه می کنید که ذمه اعتصام و اتحاد اسلام به این گستردگی است که همه ی اقشار مسلمانان را با همه اختلافشان در اصول و فروع، زیر پوشش ( امت مسلمه ) می گیرد و می تواند امتی بسازد که پرچم توحید را در همه اقطار زمین برافرازند، و انسانها را از چنگال بهیمیت استعمار نجات بخشند. ولی لعن الله الجهاله و الحماقه و نابود باد تفرقه و تفرقه انداز.

این بیماری تفرقه تنازع است که شدت و رعب را از جامعه مسلمین برده و فشل و عجز را جایگزین آن ساخته، و ریشه این تفرقه و تنازع همین روسای دست نشانده های اجانب هستند که در تشدید تفرقه و تنازع می کوشند، و چون بقای ریاست و سلطنتشان وابسته به وجود تفرقه است، اولین راه ایجاد اتحاد و بازگشت ارتباط در میان اقشار مسلمین سرنگون نمودن این تفرقه اندازها به نام سلاطین و روءسای مسلمین است.

منبع: مجموعه آثار حکیم متاله و فقیه محقق آیه الله گیلانی ،ج 4 ،قرآن و سنن الهی در اجتماع بشر