مستند «محمد اسلام»

* سیدمحمد سرکشیکیان

 

مستند محمد اسلام ساخته آقای محمد امین بهشتیان تصویری ترکیبی از خدمات جهادگونه جوان اهل سنت بنام محمد اسلام و گروهی جهادی از طلاب و جوانان شیعه در استان سیستان و بلوچستان را به تصویرکشیده است.

این مستند بار دیگر محرومیت و نیاز شدید مناطق جنوب کشور به فعالیت های جهادی را گوشزد می نماید. علیرغم خدمات رسانی و پیشرفت گسترده ای که بعد از انقلاب اسلامی در این مناطق توسط دولتهای مختلف و نظام انجام گرفته است ولی حجم محرومیت منطقه نسبت به نقاط دیگر کشور بسیار بیشتر است.

در این مستند تلاش خستگی ناپذیر جوانان برای خدمت به برادران دینی فارغ از اینکه مردم چه مذهب و عقیده ای دارند را شاهد هستیم که نه بصورت شعاری و همایشی بلکه در میدان عمل و صادقانه، وحدت و برادری را به تصویر می کشند.

نکته مهمی که در این اثر به آن اشاره می‌شود، این است که در این مناطق هرکس تلاش جهادگونه برای آبادانی و خدمت به مردم داشته باشد مورد هجوم دشمنان و بدخواهان مردم و نظام قرار خواهد گرفت و دشمن به خوبی می داند که اگر مناطق محروم، آباد شوند و اشتغال زایی و رونق اقتصادی در منطقه اتفاق افتد و جوانان این مرز و بوم معیشت و شغل مطمئن داشته باشد، دیگر مجال نفوذ در قلبهای ایشان و اختلاف افکنی و هرگونه فعالیت غیرقانونی را پیدا نخواهد کرد.

نکته سومی که در این مستند به درستی به آن اشاره شده است اهمیت اعتماد در سپردن مسئولیت ها به جوانان اهل سنت و نخبگان بومی در مناطق با اکثریت اهل سنت است که برای نمونه، شهید محمد اسلام ضمن پایبندی - تا پای جان- به اصول نظام اسلامی با تعهد و مسئولیت پذیری خود به خوبی از عهده این بار سنگین برآمده است.

البته با توجه به اینکه هیچ کاری بدون نقص نیست و این موضوع تازه به ظهور رسیده در حیطه مستندسازی، نیاز به چکشکاری‌های فراوان دارد؛ چند نکته در نقد این اثر ذکر خواهد شد:
اول اینکه فعالیت های شهید محمد اسلام بخوبی در مستند بازنمایی نشده است و به ذکر این نکته که ایشان فعالیت های مردمی زیادی داشته است و مصاحبه ای با یکی از دوستانشان اکتفا شده است. جا داشت که برای الگوسازی برخی از فعالیتهای ایشان به تصویر کشیده شود.

دوم اینکه مخاطب تا پایان مستند در این ابهام باقی می ماند که عاملین شهادت محمد اسلام چه کسانی بوده اند و انگیزه اصلی ایشان از این اقدام چه بوده است.

اما نکاتی در مورد موضوع مستند نیز قابل توجه است که البته به معنای این نیست که از ارزش و اهمیت فعالیت عزیزانی که صادقانه و جهادگونه به این اقدامات همت می گمارند، کاسته شود.

اولا اینکه ضعفی که در فعالیت های اغلب گروه‌های جهادی ما دیده می شود این است که به جای آموزش ماهیگیری، ماهی می‌دهیم و به جای فعالیت های زیربنایی در مناطق به فعالیت های موردی با دامنه اثرگذاری کم اقدام می شود. برای مثال به جای ساخت سرویس های بهداشتی در روستاها می توان با کمی مطالعه و مشورت با اساتید و نخبگان، آموزش های اشتغال زایی(متناسب با بوم هر منطقه) را فراهم کرد و یا در بخش ساخت و ساز برای مثال فضاهای کارگاهی این مشاغل را احداث نمود که علاوه بر رشد اقتصادی و اجتماعی خانواده ها، کمک شایانی به رفع محرومیت منطقه نمود.

ثانیا در مورد فعالیت وحدوی مورد اشاره در بخش پایانی مستند باید عرض کنم که سالهاست که همایش ها و سخنرانی ها، نه تنها به پیشرفت وحدت اسلامی کمکی نکرده است بلکه وحدت را شعاری و نمایشی جلوه داده است.

جهاد صادقانه و بی منت در مناطق اهل سنت توسط شیعیان(که در بخشهای ابتدایی مستند هم دیده می شود) می تواند نمونه ای عملی از فعالیت های وحدوی باشد که به مراتب اثربخش تر از هزاران همایش و سخنرانی در مورد وحدت است،  چرا که اثر این را مردم در زندگی خود به طور ملموس مشاهده می کنند.

یکی دیگر از ضرورت هایی که گروه های جهادی در مناطق مشترک باید بر آن همت گمارند، نگاه به فعالیت هایی است که اثر عمیق و بلندمدت داشته باشد و آن برنامه ریزی برای تصحیح نگاه و رفتار شیعیان می باشد. آشنایی شیعیان با سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) در برخورد با اهل سنت و عمل به توصیه ایشان به اینکه "زینت ما باشید نه مایه ملامت و سرزنش ما" ، همچنین توصیه های مکرر ایشان به "حضور در مساجد اهل سنت، عیادت از مریضانشان، مدارای با مردم و ..." ، تعایش و تعامل و وحدت اسلامی را از مرحله شعار و حرف به گام عملی در عرصه وحدت می رساند.

چه زیبا بود اگر در این مستند صحنه هایی از اقتدای جوانان شیعه به علمای اهل سنت، عیادت و بازدید از علما و بزرگان اهل سنت منطقه و ... به تصویر کشیده شده بود.

 

منبع: خبرگزاری تسنیم