بررسی عملکرد جریان شیرازی در تجمع اربعین
متأسفانه جریان منتسب به آیت‌الله سیدصادق شیرازی در سال‌های گذشته در صدد مصادره راهپیمایی اربعین حسینی(ع) به نام خویش بود..جریان شیرازی بدون اشاره به عملکردهای نادرست خویش، با مظلوم‌نمایی خاصی، جریان انقلابی را به ایجاد تفرقه در میان صفوف شیعه و وحدت‌شکنی متهم می‌کند.
* حجت الاسلام مهدی مسائلی
همانگونه که همه می‌دانیم راهپیمایی اربعین در چند سال اخیر صورت عمومی و عظیم به خویش گرفته، و در روزهای منتهی به اربعین میلیون‌ها دل عاشق با هدف یاری امام حسین علیه‌السلام به صفوف این کاروان می‌پیوندند. آنچه بدیهی است این‌که جز عشق و شور حسینی علیه‌السلام هیچ تبلیغاتی نمی‌تواند چنین جمعیت انبوهی را در راهی طولانی، هم‌مسیر و همراه یکدیگر کند. با این حال گاهی بعضی جریان‌ها و گروه‌ها با هدف سوء‌استفاده از این کاروان عظیم، آسیب‌هایی را متوجه آن می‌کنند که باید در مقابل آنها هوشیار بود.
متأسفانه جریان منتسب به آیت‌الله سید صادق شیرازی، در سال‌های گذشته با تبلیغات فراوان در شبکه‌های ماهواره‌ای خویش، در صدد مصادره اربعین حسینی علیه السلام و راهپیمایی‌های آن به نام خویش بود و حتی به گونه‌ای جلوه‌گری می‌نمود که گویا شکوه و عظمت این راهپیمایی ناشی از دعوت آیت الله سید صادق شیرازی است.
البته مشی انحصارگرایانه این جریان منحصر به راهپیمایی اربعین نیست و در تبلیغات مذهبی این گروه، موضوع مطرح شدن نام آیت‌الله سید صادق شیرازی، رُکنِ اساسیِ همة فعالیت‌هاست، زیرا در واقع جریان شیرازی درصدد است با گسترش کمّیِ ابعاد رسانه‌ای و تبلیغاتی خویش، خود را به عنوان جریان اصلی تشیع معرفی نموده و از این طریق حاکمیت مذهبی را در دنیای تشیع کسب نماید، آن‌گونه که سیاست‌گزاری‌های مذهبی شیعه، خصوصاً در عرصه تبلیغ مذهبی و سیاست تعامل با جهان اسلام، تنها از سوی این جریان به شیعیان ابلاغ شود.
شاهد سخن این‌که این جریان علاقه‌مندی خاصی در به کار بردن تعابیر «بنیاد جهانی»، «مرکز بین‌المللی»، «سازمان جهانی» و... برای موسسه‌های کوچک و بزرگ تحت حمایت خویش دارد. همچنین در چند سال اخیر بیانیه‌های این جریان غالباً با عناوین جهانی صادر می‌شود و حتی در این بیانیه‌ها سازمان ملل و سران کشورهای اسلامی و یا غیر اسلامی نیز مورد خطاب قرار گرفته‌اند.[1] همچنان که این جریان با راه‌اندازی شبکه‌های متعدد ماهواره‌ای قصد دارد تا در ظاهر خود را به قدرت اول رسانه‌ای شیعه معرفی نماید. اگرچه جز چند شبکه خاص، افتتاح بیشتر این شبکه‌ها تنها جنبة تبلیغاتی داشته و در عمل پخش و فرکانس ماهواره‌ای برای بعضی از آنها وجود ندارد.[2]
همچنین این جریان می‌کوشد تا سنجش اعلمیت و فقاهت مراجع را از مجامع علمی حوزه خارج نموده و آن را به دست مردم واگذار نماید تا با ابزارهای رسانه‌ای همچون ماهواره‌ها، شخصیت‌های مورد نظر خویش را به عنوان مرجعیت شیعه بشناساند. تأسیس شبکه ماهواره‌ای مرجعیت که تنها به تبلیغ مرجعیت آیت‌الله سید صادق شیرازی می‌پردازد، در همین راستا دیده می‌شود. متأسفانه در این شبکه ماهواره‌ای حتی از مراجع سنتی و مورد قبول این جریان نیز سخنی به میان نمی‌آید.
به هر حال در سال‌های گذشته، تبلیغات گسترده این جریان در مسیر راهپیمایی اربعین موجب شد تا بعضی از افرادی که نسبت به عملکرد تفرقه‌افکنانه این جریان در مسائل جهان اسلام متأثر و ناراحت بودند، به اعتراض در مقابل این تبلیغات شخصی پرداخته و در مواردی صورتی تقابلی میان دو گروه به وجود آید. اگرچه هدف ما در این یادداشت، تأیید رفتارهای احساسی و شتابزده چنین افرادی نیست، ولی جریان شیرازی بدون اشاره به عملکردهای نادرست خویش، با مظلوم‌نمایی خاصی، جریان انقلابی را به ایجاد تفرقه در میان صفوف شیعه و وحدت‌شکنی متهم می‌کند، چنانچه در قسمتی از بیانیه‌ای که چندی پیش با امضاء «بنیاد جهانی آیت‌الله شیرازی» منتشر شد، آمده بود:
«...تجربه‌ی سال‌های گذشته به ویژه رخدادهای اربعین سال گذشته که با رشد فزاینده و روزافزون زائران از اقصی نقاط جهان همراه بود، نشان داد که دستانی پیدا و پنهان گاهی در هیأت دوستانِ نادان و گاه از آستین دشمنانِ دانا، بیرون آمده و درصدد مصادره‌ی این همایش عظیم بشری به نفع گروه و جریانی خاص برآمده‌اند. تنش‌آفرینی در مسیر زیارت اربعین، تعرض و هتک حرمت به ساحت مراجع تقلید شیعه در پوشش‌های مختلف که همگی در راستای سیاسی کردن این زیارت مقدس انجام شد، از مهم‌ترین اقدامات جریانی بود که در جریان حوادث اربعین سال گذشته به وضوح پرده از مقاصد خاص خود برداشته و اربعین را به جولانگاه عده‌ای خشونت‌طلب بدل ساخت و در نهایت به حوادثی منجر شد که می‌رفت تا شیرینی این زیارت روحانی را در کام مؤمنان به تلخ‌کامی بدل سازد. هرچند این توطئه با تدبیر بلند و درایت درخور تقدیر مرجعیتِ والامقامِ شیعه ناکام ماند. از این رو هوشیاری در برابر این اقلیت خشونت‌طلب نیازمند توجه مؤمنین به مقاصد این گروه خاص در جهت سیاسى کردن فضای زیارت امام حسین علیه السلام، فضاسازی تبلیغاتی و در نهایت ضربه زدن به اتحاد و همدلی و الفت مؤمنان در طول این مسیر مقدس است. هشیاری مؤمنین و نیالودن این فضای مقدس به بحث‌ها و بگومگوهای بیهوده‌ی سیاسی، صبر در برابر توهین‌ها، تحقیرها و فضاسازی‌های رسانه‌ای احتمالی از شعار بر علیه مراجع تقلید تا پاره کردن تصاویر مراجع عظام تقلید شیعه، بهترین پاسخ به این اقلیت دنیاطلب وروشن‌ترین نشانه و بارزترین شاخصه‌ی یک زائر حسینی است که تمامی این ناملایمات را به عشق زیارت اباعبدالله الحسین صلوات الله و سلامه علیه برخود هموار کرده و پای در راه این سفر نهاده است.»[3]
همانگونه که اشاره شد، این بیانیه در حالی به محکومیت رفتارهای اعتراضی در مقابل عملکرد آیت‌الله سید صادق شیرازی می‌پردازد که گویا آنها در ایجاد چنین جوی بی‌تقصیر بوده و دامن پاکی از این‌گونه توهین‌ها دارند. راست این‌که کافی است نویسندگانِ چنین بیانیه‌هایی نگاهی به صفحات اجتماعی که توسط مقلدان و ارادتمندان بیت شیرازی راه‌اندازی شده، داشته باشند که در آنها با تکیه بر سخنان منسوبان و فرزندان جناب آیت‌الله، توهین‌های بی‌سابقه‌ای نسبت به مراجع و علمای غیرهمسو با این جریان بیان می‌شود.
همچنین لازم است این افراد نگاهی به توهین‌ها و اتهاماتِ زشت یاسرالحبیب به نظام جمهوری اسلامی، رهبری آن و مراجع بزرگوار حامی نظام داشته باشند. یقیناً این افراد می‌دانند که یاسرالحبیب فردی است که از بستر فکری این جریان برخاسته و در واقع افکار و رفتارهای این جریان را در خارج از کشور بدون هیچ سانسور و روتوش به نمایش می‌گذارد. یاسر حبیب کسی است که از آیت‌الله شیرازی اجازه نقل روایت دارد و ایشان در آن اجازه از یاسر حبیب با عنوان «صاحب الفضیله العلامه الحاج الشیخ یاسر الحبیب دام تأییده»[4] یاد می‌کند. لذا اگر واقعاً نویسندگان چنین بیانیه‌هایی در پی ایجاد وحدت میان صفوف شیعه هستند، باید به آیت‌الله سید صادق شیرازی بقبولانند که از اقدامات امثال یاسر الحبیب تبرّی جوید! گمان نمی‌کنم تبری تنها فحاشی و توهین به اعتقادات اهل‌سنت باشد، بلکه باید از روش‌های ناپسندی که در میان شیعیان به وجود آمده است نیز تبری جست.
البته همین بیانیه نیز در حالی جریان انقلابی را به انحصارگرایی و خشونت‌گرایی متهم می‌کند که در آن ادبیاتی انحصارگرایانه و تقابلی وجود دارد و از مخالفان با اوصافی همچون «اقلیت خشونت‌طلب» و « اقلیت دنیاطلب» یاد می‌کند!
همچنین این بیانیه موضوع «پاره کردن تصاویر مراجع عظام تقلید شیعه» را مطرح می‌کند که گمان نمی‌رود تصویر شخصیتی بجز آیت‌الله سید صادق شیرازی در این میان پاره شده باشد و چنین تعمیم‌هایی که با هدف مظلوم‌نمایی و تحریک عواطف انجام می‌شود، خود نوعی فرافکنی به شمار می‌آید.
نکته مهم دیگر این‌که متأسفانه در راهپیمایی اربعین، عده‌ای از منتسبان به این جریان با توهین و لعن به مقدسات اهل‌سنت به ایجاد جنگ‌هایی مذهبی در فضای فتنه‌گونه و امنیتی کشور عراق دامن می‌زنند که این موضوع مورد اعتراض دیگر شیعیان واقع می‌شود. در نگاهی دقیق‌تر باید گفت بعضی در صدد القاء این مطلب به جهان اسلام هستند که راهپیمایی اربعین یک تهدید برای جهان سنت بوده و به گونه‌ای قدرت‌نمایی شیعه در مقابل دیگر مذاهب اسلامی است.
با این حال باید بر این نکته تأکید کنیم که رفتارهای احساسی و غیر منطقی در مقابل عملکرد چنین گروه‌هایی، بیشتر فضا را برای مظلوم‌نمایی و تبلیغات آنها فراهم می‌کند؛ زیرا اصولاً جریان‌های فرقه‌گرا با تکیه بر فضاهای فتنه‌گونه مذهبی، به ترویج خویش می‌پردازند، به این معنا که تا هنگامی که فضای تعقل و منطق بر جامعه حکم‌فرماست، این جریان‌ها نفوذ چندانی بین مردم ندارند و تنها در فضای احساسی و خصمانه مذهبی است که این جریان‌ها سوار بر موج احساسات و تعصبات مذهبی مردم شده و آنها را به سمت خویش جذب می‌کنند.
از این رو به نظر می‌رسد بهترین راه‌کار مقابله با آسیب‌های چنین گروه‌هایی در راهپیمایی اربعین، حضور پررنگ و با برنامه جریان انقلابی در این همایش عظیم است تا مشخص شود که جریان انقلاب اسلامی نه تنها اقلیت نیست بلکه گفتمان مورد قبول اکثریت شیعیان و بلکه بسیاری از مسلمانان است. همچنین اگرچه نذورات فراوانی توسط ارادتمندان به امام حسین علیه‌السلام برای پذیرایی از زائران اربعین فراهم می‌شود، ولی باید نذورات تبلیغی و فرهنگی به زبان‌های مختلف را در مسیر راهپیمایی اربعین افزایش داد، تا بصیرت مذهبی و سیاسی شیعیان در مقابل چنین جریان‌هایی افزایش یابد. البته همچنان‌که مشخص است لازمه این امر داشتن برنامه‌ای گسترده برای این موضوع در طول سال است.
[1]. برای اثبات این موضوع، رصدی در قسمت بیانیه‌های پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله سید صادق شیرازی (به آدرس: shirazi.ir) شود.
[2]. به طور مثال هیچ فرکانسی برای شبکه «امام صادق علیه‌السلام» وجود ندارد و تنها روی شبکه امام حسین ساعاتی پخش می‌شود. همچنین شبکه‌ای با نام «أنوار الحسین» نیز تعطیل و با شبکه «امام حسین علیه السلام 3» جایگزین شده است. شبکه «الزهراء»، «المهدی» نیز یک شبکه بوده و آرم هر دوی آنها بالای برنامه‌ها قرار می‌گیرد. «شبکه سلام 2» نیز تعطیل است.
[3]. منبع:
http://shiawaves.com/persian/persian/?catid=0&id=5969
[4]. تصویر اجازه‌نامه آیت‌الله شیرازی در سایت رسمی یاسر حبیب، القطره منتشر گردید ولی پس از مدتی از خروجی این سایت حذف گردید. هم‌اکنون تصویر این اجازه‌نامه در سایت‌های دیگر موجود است.
برگرفته از سایت: اندیشکده راهبردی تبیین
