ارتباط حوزه‌های علمیه با مجامع اهل سنت فعال نیست

آنهایی که رسانه های منطقه را رصد می کنند به خوبی می دانند که یکی از خطوط اصلی تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی این است که به مخاطب بقبولانند که ایران آمده تا مذهب اهل سنت را بگیرد و همه را شیعه کند. این رسانه‌ها در امتداد راهبرد رسانه‌ای خود برای جدایی میان ملت‌های مسلمان همواره بر قطبی‌سازی میان اهل سنت و شیعیان مشغول هستند. خط تبلیغاتی که تا حدی توانسته ذهنیت های منفی‌ای در سطح افکار عمومی جهان اسلام بوجود آورد. در این میان هستند اندک افرادی که علیرغم نهی رهبر انقلاب، با فعالیت در این زمینه بهانه های خوبی به دشمن برای پیش بری پروژه شیعه هراسی می دهند.

در همین رابطه گفتگو با سعدالله زارعی کارشناس مسائل منطقه را در ادامه می‌خوانید:

آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب در خطبه عربی که در روزهای ابتدایی بیداری اسلامی ایراد کردند، فرمودند که ما دنبال شیعه کردن اهل سنت نیستیم. چند بار دیگر نیز به این موضوع اشاره کردند. به نظر شما چرا ایشان بر این موضوع تاکید دارند؟

یکی از تبلیغاتی که دشمن با هدف بدبین کردن مردم منطقه نسبت به جمهوری اسلامی انجام می دهد، این است که گویا ایران درصدد توسعه شیعه در میان اهل سنت و توسعه سیطره جمهوری اسلامی بر منطقه است. در حالی که مسئله تشیع یک مسئله فرهنگی است که یک انسان تنها در شرایط تحقیق و بررسی شخصی می تواند به آن دست پیدا کند. این موضوعی نیست که از طریق تبلیغات حکومتی یا اقدامات مستقیم حکومتی محقق شود. تشیع و تسنن پدیده های بومی هستند که فقط در شرایط بومی تحت تاثیر قرار گرفته و تقویت یا تضعیف می شوند. به هرحال این فرایند کاملا داخلی و فرهنگی است.

از طرف دیگر سلطه یک کشور بر کشور دیگر به طرقی امکان پذیر است که یکی از آنها تحمیل جنگ بر کشوری است. طریق دیگر انجام اقداماتی نظیر کودتا در آن کشور است و یا تلاشی است که یک کشور از طریق نفوذ عناصر خودش در حاکمیت آن کشور دنبال می کند. جمهوری اسلامی طی حیات خود به هیچ کدام از این اقدامات در هیچ کشوری دست نزده است. نه تنها دست به چنین کاری نزده بلکه در برابر تجاوز خارجی به کشورهای همسایه ایستاده و مخالفت خود را با کودتاهایی که به اسم انقلاب مخملی یا هر چیز دیگر شکل می گیرد، اعلام کرده است. جمهوری اسلامی بر انتخابات و فرایندهای مردمی در حکومت تاکید کرده است. ایران در هیچ انتخاباتی در کشورهای منطقه مداخله نکرده است. بنابراین کاملاً واضح است که این تبلیغات پایه و اساسی ندارد.

جدا از حکومت، فعالیت بعضی از مجموعه های فرهنگی این طور تلقی می‌شود که دنبال شیعه سازی اهل سنت هستند و همین باعث ایجاد دستاویزی تبلیغاتی علیه انقلاب اسلامی می شود.

ارتباطات فرهنگی بین ملت ها امری طبیعی است. اینکه یک سازمان مردمی تلاش کند که با گروه های فرهنگی ارتباط بگیرد و منطق خود را توضیح دهد امری طبیعی است. مخصوصا در شرایطی که شیعه به شدت زیر ضربات تبلیغاتی است، اگر سازمان هایی در جمهوری اسلامی مکتب شیعه را به خوبی توضیح دهند و تبیین کنند، خوب است تا بی اساس بودن این اتهامات مشخص شود. مثلا یکی از تبلیغاتی که علیه شیعه دنبال می شود این است که شیعیان قرآنی مستقل از قرآن سایر مسلمانان دارند. یا اینکه می گویند شیعه ائمه خود را می پرستد و برای آنان الوهیت قائل است. یا اینکه تبلیغ می کنند که شیعه نسبت به اهل سنت نگاه تکفیری دارد. شیعه تمام صحابه و زنان پیامبر را مورد توهین قرار می دهد و ... ما باید در گفتگو با اهل سنت نشان بدهیم که این تبلیغات کاملاً دروغ است.

این به معنای این نیست که ما داریم تلاش می کنیم سنی را شیعه کنیم. درواقع ما داریم از اعتقادات خود دفاع می کنیم. در این بین اگر کسانی خارج از این قاعده تلاش کنند در یک سیستم نسبتاً رسمی گروهی از اهل سنت را تحت فشار قرار دهند یا با وسایل غیرموجه آنها را وادار به تغییر مذهب کنند، کار نادرستی انجام می‌دهند و ربطی به جمهوری اسلامی ندارد. کمااینکه در بین اهل سنت هم کسانی هستند که تلاش می کنند دیگران را به تغییر مذهب وادار کنند و آنها هم غاطبه اهل سنت را شامل نمی شوند. نظام جمهوری اسلامی و ما با این افراد صف بندی مشخصی داریم.

با توجه به تبلیغات شدیدی که روی این موضوع از ابتدای انقلاب شکل گرفته، برخی به دنبال القای این هستند که ایران دارد هویت مذهبی اهل سنت را تهدید می کند. برای تغییر این ذهنیت کاری می‌توان انجام داد؟

ما توانایی اینکه کلاً این ذهنیت ها را برطرف کنیم، نداریم. بخشی از ذهنیت‌ها اتفاقاً با تمرکز بدخواهان بر موفقیت‌هایی که شیعه طی دوران انقلاب اسلامی به دست آورده است، دامن زده می‌شود. انسجام امروز تشیع و اینکه تشیع امروز یک قطب محکم حکیم دارد برای بعضی رشک برانگیز است. از طرف دیگر در حال حاضر برای برادران اهل سنت این امکان کمتر وجود دارد و ایشان کمتر از یک قائمه محکم حکیم برخوردار شده اند و بیشتر از گذشته به گروه‌های مختلف تقسیم شده‌اند. به نظر می‌رسد کمتر از گذشته مرجعیت مذهبی یکدیگر را قبول دارند. برای مثال آنهایی که در الازهر هستند، مکتب دانشگاه مدینه را قبول ندارند. حنفی های ترکیه و جاهای دیگر آنچه که در الازهر و مدینه تبلیغ می شود را قبول ندارند. شاید بتوان گفت در کل اهل سنت مرجعیت سیاسی واحدی در حال حاضر وجود ندارد. اکثر برادران اهل سنت هم تحت حکومت نظام های سکولار زندگی می کنند و از اجرای شریعت در جامعه محروم هستند. لذا وقتی وضع شیعه و اهل سنت با هم قیاس می شود مقداری فضا نامتقارن جلوه می‌کند.

اما در عین حال ما بایستی با گسیل گروه های مذهبی از علمای دینی خودمان به این مراکز دینی اهل سنت، به آنها نشان بدهیم که قائل به برادری هستیم و به ایشان و خودمان برای وحدت بیشتر و نزدیکی قلوب کمک کنیم. خوشبختانه در بین شیعیان جریانی که اهل سنت را تکفیر کند، وجود ندارد یا اگر معدود افرادی باشند، طرد شده توسط شیعیان هستند. برای نمونه جریانات آلوده ای که ساخته دست انگلیس هستند و ما آنها را شیعه انگلیسی خطاب می کنیم و از آن‌ها اعلام برائت می‌کنیم. در بین شیعه پذیرش زیادی نسبت به اهل سنت وجود دارد. همین الان بسیاری از شیعیان در دفاع از کشورهای منطقه و مردم اهل سنت جان شان را فدا می کنند. ما امروز صدها شهید داریم که در دفاع از برادران اهل سنت جان شان را قربانی کردند.

مشکلی که الان وجود دارد این است که بین حوزه های علمیه ما در قم، نجف، مشهد و ... ارتباط فرهنگی فعالی با مجامع علمی اهل سنت وجود ندارد. در گذشته ارتباطات ما با مجامع علمی اهل سنت خیلی بیشتر از امروز بوده است. مثلا در دوره زعامت مرحوم آیت الله بروجردی ارتباط گسترده ای بین حوزه علمیه قم و الازهر وجود داشته است. یا در دوره زعامت حاج شیخ عبدالکریم حائری ارتباطاتی وجود داشته. امروز این ارتباطات ضعیف شده و بایستی تقویت بشود. اینها چیزهایی نیست که جمهوری اسلامی به عنوان حکومت بتواند در آن ایفای نقش کند بلکه حوزه‌های علمیه و مراجع تقلید باید در این زمینه فعال شوند و پاسخ بسیاری از سوءتفاهمات و شبهات را بدهند.

منبع: خبرگزاری تسنیم