منشا تمام شعرهایم سوزوگذار نسبت به امام حسین «ع» است

محبت اهل بیت «ع» شیعه و سنی نمی شناسد. اباعبدالله «ع» با فطرت مردم سروکار دارد و شیعه و سنی و مسلمان و مسیحی را جذب می کند. کاش بتوانیم بیش از این دلهای غیرشیعیان را به سمت امام حسین «ع» جذب کنیم. «امیر ختوانه» شاعر سنّی اهل سرخس است و البته از دل سوختگان صحن و سرای حضرت ارباب. می گوید منشا تمامی شعرهای من سوز و گدازی است که نسبت به امام حسین (ع) بویژه در ماه محرم دارم. گفتگوی ما با وی نکات جالبی دارد که کمتر شنیده ایم:

• جناب ختوانه، شما از چه زمانی شعر گفتن درباره امام حسین (ع) را شروع کردید؟

بنده از زمانی که درباره امام حسین (ع) شنیدم این سوز و گداز را درباره ایشان داشتم و از زمانی که خواندن و نوشتن را یاد گرفتم و مطالعه کردم ارادتم درباره ایشان بیشتر شد. در طول عمرم هر ماه محرم درباره سیدالشهدا (ع) شعر گفته ام. این شعر حافظ را هم به امام حسین (ع) تقدیم نموده ام:

الا یا ایها الساقی ادرکاسا و ناولها                            که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها

زمادر چون حسین هرگز در این عالم نمی­آید             که زلفان را به خون خود به عشق حق بیالاید

و بوی عشق در عالم ز خاک کوی او آید                    به بوی نافه ای که آخر صبا زان طره بگشاید

ز تاب جعد مشکینش چه خون افتاد در دلها ......

متن کامل این شعر در کتابی به نام بالهای خیس آمده است  که انجمن ادبی آفاق سرخس آن را چاپ کرده است.

 

• بفرمایید اصلا امام حسین (ع) در بین اهل سنت از چه جایگاهی برخوردارند که شما در ابتدا از طریق شنیده ها با ایشان آشنا شدید؟

در خطبه نماز جمعه اهل سنت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) اینگونه مورد خطاب قرار می­گیرند که: السلام ثم السلام امامین همامین شهیدین نورین و نیرین ابی محمد ابن الحسن و ابی عبدالله الحسین و امهما رضی الله تعالی عنهما. اهل سنت هم ارادت خاصی به اهل بیت دارند و بین آنها و شیعیان فرقی نمی کند! اهل سنت بسیار امام حسین (ع) را دوست دارند. در کتاب تذکره الاولیا شیخ عطار نیشابوری آمده است که یک روز امام شافعی که یکی از امامان اهل سنت هستند، در مسیر خود دیدند که چند تا دخترک در کوچه عروسک بازی می­کنند، یکی از عروسکها را بالا گذاشته بودند، امام شافعی پرسیدند چرا این عروسک را بالا گذاشته اید؟ گفتند این سید است. امام شافعی این عروسک را با عصایش پایین انداخت که چرا اسم سید را روی یک عروسک می­گذارید! شب پیغمبر خدا (ص) را در خواب دید، سلام داد، رسول خدا (ص) روی خود را برگرداندند. دومرتبه سلام داد حضرت باز رویش را برگرداند. بعد گفت یا رسول الله من چه بی ادبی کرده ام که از من روی بر میگردانید؟! حضرت فرمودند: روز با عصا پهلوهای فرزندانم را می­شکنی و شب به من سلام می­دهی! سید و نام سید در بین اهل سنت اینقدر از احترام برخوردار است، چه برسد به امام حسن و امام حسین (علیهم السلام)! که هر دو گوشواره عرش عظیم هستند.

همچنین در تفسیر ملا کاشف حسینی آمده است که : "این سرخی شفق که در سما باشد از خون شهدای کربلا باشد".

در روایت دیگری داریم - فکر میکنم در کتاب مشکاه باشد -که حضرت جبرییل یک پیراهن سبز و یک پیراهن سرخ خدمت پیغمبر خدا آوردند و گفتند یکی برای امام حسن(ع) و یکی برای امام حسین (ع) است. حضرت سوال کردند معنی اینها چیست؟ جبرئیل فرمود پیراهن سبز برای امام حسن (ع) است که به او زهر می­دهند و بدنشان سبز رنگ می­­شود و پیراهن سرخ هم برای امام حسین(ع) است که شهید می­شود. بعد مشتی خاک در یک ظرفی گذاشتند و به پیغمبر خدا (ص) دادند و گفتند هرگاه این خاک سرخ شد امام حسین (ع) شهید می­شوند. پیغمبر خدا (ص) این خاک را به ام سلمه رضی الله تعالی عنه دادند و گفتند بعد از من آن را به امام حسین (ع) بدهید. ام سلمه آن خاک را به  امام حسین (ع) دادند. در صحرای کربلا این خاک همراه ایشان بود. دیدند رنگش قرمز شده است، فرمودند اینجا خیمه ما را برپا کنید که من در اینجا شهید می­شوم.

• اهل سنت سرخس یادبود امام حسین (ع) چطور برگزار می­شود؟

نیمی از مردم سرخس اهل سنت هستند و نصف دیگر تشیع هستند، اما مردم همه در کنار هم به گونه­ ای زندگی می­کنند که اگر غریبه ای وارد شود نمی­تواند تشخیص دهد چه کسی شیعه است و چه کسی سنی! مراسم عزاداری امام حسین (ع) هم معمولا مشترک برگزار می­شود. مردم با هم در حسینیه ها و مساجد شرکت می­کنند. اهل سنت هم اگر نذری از گاو و گوسفند داشته باشد و یا خرجی داشته باشند ظهر عاشورا در همان حسینه ها نذری خود را قربانی می­کنند و ثواب آن را به امام حسین (ع) هدیه می کنند. گاهی هم ممکن است اهل سنت جدا خرجی بدهند اما بیشتر اوقات با هم هستند.

در ماه محرم اهل سنت هم عروسی نمی­گیرد و همان عزا را اقامه می­کند، خیرات می­دهد، قران می­خوانند، خیرات خود را بین مردم و بین فقرا تقسیم می­کنند برای رضای خدا و ثواب آن را به ارواح شهدای کربلا تقدیم می­کنند. اما اهل سنت سینه زنی ندارند. اما در مجلس عزای شیعیان شرکت می­کنند و فقط سینه نمی­زنند. ظهر عاشورا بعد از نماز ظهر اهل سنت دعا می­خوانند و یا ختم قران دارند و ثواب آن را به ارواح شهدای کربلا هدیه می­کنند. وقتی مراسم تمام می­شود شیعه و سنی با هم در حسینیه خیرات خود را پخش می­کنند و نذری می­خورند.

 

• درباره زیارت ائمه اطهار علیهم السلام و بخصوص زیارت امام حسین (ع) چطور، آیا اهل سنت سرخس به زیارت ائمه می­روند؟

این چه سوالی است! زیارت برای همه مسلمانان جهان است. به قولی :

قبور اولیا کردن زیارت     بود صد سال عصیان را کفایت .

زیارت قبور اولیا اصلا فرض و واجب است و باید به زیارت آنها رفت. چرا که آنها مردان بزرگ خدا هستند و خداوند به آنها شرف داده است و کسی را که خدا شرف داده است بندگان خدا هم باید خدمت آنها بروند. امامان که دیگر فرزندان پیغمبر خدا هستند و قدر و منزلت شان خیلی بالاست. حتی من فکر می­کنم اهل سنت بیش از تشیع برای امامان احترام قائلند، چرا که هیچگاه نام آنها را کوچک و بدون پیشوند حضرت نمی­آورند. همواره در ابتدای نامشان حضرت می­گویند و در انتهای نام ایشان هم علیه السلام می­آورند. یک سنی هیچگاه نمی­گوید علی بلکه همیشه می­گوید حضرت علی رضی الله عنه و یا همیشه می­گویند حضرت امام رضا علیه السلام. از میان اهل سنت سرخس هم هر کسی که استطاعت مالی دارد همراه کاروانهای تشیع به زیارت امام رضا(ع) و امام حسین (ع) می­روند.

• از بین مکتوبات درباره امام حسین (ع) چه کتابی بیشتر بین اهل سنت سرخس رایج است؟

در کتابهای زیادی از اهل سنت از امام حسین (ع) روایات زیادی آمده است اما آنچه بیشتر در این مورد صحبت کرده است، کتاب روضه الشهدا است. در این کتاب سفر امام حسین علیه السلام از ابتدا تا لحظه شهادت در آن آمده است. من در آن کتاب خوانده ام که در شب عاشورا حضرت فاطمه زهرا و بی­بی مریم ، آسیه همسر فرعون و یک بانوی دیگر که خاطرم نیست، در صحرای کربلا سنگریزه ها را جمع می­کردند چرا که امام حسین در آنجا شهید خواهد شد. این روایتها در کتابهای خود اهل سنت آمده و آنها اینها را می­خوانند و می­دانند.

• آیا تا به حال پیش آمده که در سرخس اختلافی بین شیعه و سنی ایجاد شده باشد؟

 الحمدلله هیچ وقت در اینجا اختلافی بین شیعه و سنی نبوده و ان شاءالله نخواهد بود. شیعیان نسبت به اهل سنت احترام قائل هستند و متقابلا اهل سنت هم همان احترام را برای آنها قائل هستند. فرقی نمی­کند شیعه همان دوازده امامی را دارد که برای اهل سنت هم می­باشد. اهل سنت مقلد ابوحنیفه، امام شافعی، امام مالک و ... هستند و اهل تشیع مقلد امام جعفر صادق (ع) هستند. و از آنجایی که امام جعفر صادق (ع) استاد ابوحنیفه بودند پس ما هم شاگرد امام صادق (ع) هستیم. چرا که امام ما شاگرد امام جعفر صادق (ع) بوده.

• با تشکر از شما، اگر در پایان نکته ای دارید بفرمایید.

شعری است که دو سال پیش درباره امام حسین (ع) سروده ام.

می­مایم در ولایت یا حسین                   هر دو عالم اقتدایت یا حسین

بر شهیدان سرور و مولا تویی                  نام تو رمز هدایت یا حسین

این شکوه جاودان بر نام تو                    کرده ارزانی خدایت یا حسین

چون مسیر عشق پاک ذوالجلال             طی نمودی تا به غایت یا حسین

پیک حق گهواره جنبان تو بود                شاد و خشنود از لقایت یا حسین

راکب دوش پیمبر بوده ای                    من چه گویم در صفایت یا حسین

خانمان و جان خود کردی نثار               جان ما هر دم فدایت یا حسین  

هر قیامی بر علیه ظلم و جور                 هست پژواک صدایت یا حسین

تا قیامت می رسد بر گوش خلق            بانک تکبیر رسایت یا حسین

سر عشق تو که داند جز خدا                 بانگ در وصفت درآید یا حسین

جد تو فرموده بر اهل بهشت                سروری داده خدایت یا حسین

سبز پوشان با صبا آراستند                   حشر جلوه کرده برایت یا حسین

مصطفی و مرتضی و فاطمه                 مجلس آرای عزایت یا حسین    

کی شود درمانده اندر روزگار                  جیره­خواری از عطایت یا حسین

کاش بودی بر دو چشم عندلیب           سرمه ای از خاک پاکت یا حسین

عندلیب تخلص شعری بنده است. منشا تمامی شعرهای من سوز و گدازی است که نسبت به امام حسین (ع) بویژه در ماه محرم دارم.