حجت الاسلام محمدرضا زائری
اهتمام جدی به گسترش وحدت بین مسلمین موضوعی تازه و تاکتیکی نیست که بعد از انقلاب و در جمهوری اسلامی مطرح شده باشد بلکه این یک رویکرد استراتژیک است که از زمان خود امیرالمومنین علیه السلام وجود داشته و شاید بتوانیم بگوییم که مبدع این رویکرد خود امیرالمومنین علیه السلام و فرزندان ایشان هستند که در سخت ترین شرایط برای حفظ یکپارچگی امت اسلامی کوشیدند و برای تحقق این آرمان از همه چیز خود گذشتند .
این میراثی است که درطول تاریخ شیعه وجود داشته و در روایات بعضی از مصادر خیلی معتبر و مهم شیعی و در دوران شکل گیری کیان اجتماعی شیعه نقل گردیده، به طورصریح به این موضوع تاکیدشده و کسانی که نسبت به این موضوع بی اهتمام باشند وخللی در این همبستگی دینی ایجاد کنند، خائن شناخته شده و حتی در بعضی روایات به شکل صریح این افراد لعن شده اند.
بر این اساس کسانی که با میراث معرفتی خاندان اهل بیت علیهم السلام آشنا بوده اند به طور طبیعی از قدیم به این موضوع التزام و اعتقاد داشته اند و آن را موضوعی تازه و عجیب نمی بینند و علمای بزرگ متقدم مثل شیخ مفید و شیخ طوسی به چنین روش و رویکردی شناخته می شوند طوری که در مقام عمل هم خود با عالمان اهل سنت در تعامل و ارتباط بودند و هم در بین شاگردان آنها از اهل سنت فراوان دیده می شود و در میان متأخرین هم مشی امثال مرحوم آیت الله بروجردی چنین بوده است .
حتی کسانی که با این میراث اهل بیت علیهم السلام آشنا نباشند و این پیشینه راهبردی ثابت و اصیل را نشناسند در سالهای اخیر به شکل آشکار و روشن ضرورت آن را درک می کنند و به طور طبیعی درمی یابند اتفاقاتی که اکنون در منطقه در حال رخ دادن است و نقشه هایی که استکبار جهانی و صهیونیزم برای جهان اسلام دارد، به شکل تاکتیکی وحدت را می طلبد.
ضرورت این توجه و حساسیت این قضیه هم روز به روز افزایش می یابد و گسترش پیدا می کند و این به دلیل قدرتی است که امت مسلمان بدان دست یافته است و بی تردید هرچه عزت و اقتدار امت اسلامی بیشتر شود، فعالیت دشمن برای از بین بردن این اتحاد و یکپارچگی نیز بیشتر خواهد شد و همین موضوع اقتضا می کند تا تدابیر و اهتمام ما نیز به همین نسبت ارتقا یابد.
طبیعتا وحدت و همدلی هم با تعارف و شعار و آرزو و حرف های قشنگ اتفاق نمی افتد. تحقق چنین آرمانی اولاً نیاز به یک عمل جدی دارد و ثانیاً این عمل باید در سطوح مختلف از نخبگان تا مردم عادی محقق گردد و همچنین باید عملی باشد که در زندگی جاری مردم و متن جامعه دیده شود و کاملا محسوس و ملموس باشد.
هنگامی که از وحدت صحبت می کنیم، صحبت از کار فرمایشی یا شعاری نیست که مثلا در کنفرانس وحدت حرف های زیبا بزنیم و با هم عکس یادگاری بیندازیم. این وحدت باید در سطوح مختلف و به شکل واقعی و عملی رخ بدهد و کسانی هم که در مسند امور مختلف دینی، علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستند باید به شکل عملی برای تحقق ابعاد گوناگون آن چاره اندیشی کنند.
در گذشته های دور چهره های برجسته ای چون مرحوم سید جمال الدین اسدآبادی و در تاریخ معاصر هم حضرت امام خمینی و رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای الگوهای درخشانی برای این رویکرد به شمار می روند که نه تنها در مقام فکر و نظر همین رویکرد را داشتند بلکه عملا قدم به این میدان گذاشتند و کارهای تاسیسی و بنیادین آنان فضای فرهنگی و اجتماعی را به شدت متآثر ساخت و جریان ساز و حرکت آفرین بود.
تجربه عملی جناب امام موسی صدر در لبنان و تجربه مرحوم شهید دکتر بهشتی در آلمان نیز نمونه های خیلی روشنی برای این موضوع هستند لذا وقتی امام امت از شهید بهشتی صحبت می کند، ایشان را یک امت و ملت می داند. ملت در ادبیات قرآنی یک الگو و شاخص است که بقیه باید از او تبعیت کنند و همین طور حضرت امام خمینی، امام موسی صدر را به عنوان یک مثال که شایستگی اداره یک جامعه را دارد ذکر کرده بودند.
بر این اساس باید در سطوح مختلف این تدابیر صورت گیرد تا از یک طرف نخبگان دینی و گروههای مرجع مانند روحانیت و ائمه جماعات نسبت به این مسئله توجه داشته باشند و آگاهی بخشی کنند و از طرف دیگر کارگسترده و قوی رسانه ای برای بصیرت بخشی به مخاطب عام صورت گیرد تا در مقابل هجوم وسیع رسانه های تفرقه افکن و تشنج آفرین به ایمنی لازم برای حفظ خود دست یابد و البته این کار بسیار سخت و دشواری است.
چیزی که طی قرن ها با بی توجهی و غفلت از سوی دوستان و به عمد از طرف دشمنان تخریب شده به راحتی ترمیم نمی شود و باید عده ای واقعا فداکاری کنند و از جان و مال و آبروی خود در راه این هدف بزرگ بگذرند تا شاید تراکم غفلت ها وبی خبری ها و انباشته های سوء تفاهم ها و بدگمانی ها به مرور برطرف شود و زخم های کهنه کینه و بددلی به تدریج التیام یابد.
این آزمون بزرگ وفاداران به اسلام ناب و حقیقت آرمان های پیامبر اکرم و اهل بیت او علیهم السلام است و اینک باید تصمیم بگیرند که یا تسلیم جاهلان و افراد ناآگاه و سطحی بشوند و در شیپور ناسازگاری و تفرقه بدمند یا اینکه برای تحقق آرمان های اسلام بایستند و فداکاری کنند و با روشنگری و آگاهی بخشی جامعه مسیر تحقق آرمان وحدت را هموار سازند.
اعتقاد و باور ما این است که این جهاد سرانجام به نتیجه خواهد رسید و تمرکز بر نقاط اساسی مشترک توحید و رسالت و قبله و قرآن به تقویت بنیان امت اسلام خواهد انجامید و ثمرات شیرین پرهیز از توقف در نقطه های اختلافی و فرعی کام همگان را شیرین خواهد کرد را و یقین داریم که دیر یا زود با شکست نهایی دشمن و نقش برآب شدن نقشه استکبار جهانی و پیروزی جبهه حق بر جبهه باطل همه متوجه خواهند شد که این فداکاری و مجاهدت ها چه ارزش و قیمتی داشته است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود که این دین با غربت آغاز شده و دوباره هم غریب خواهد شد و همانطور که از آغاز اسلام با فداکاری و مجاهدت امثال عماریاسر رشد پیدا کرد، امروز هم اگر بخواهیم اسلام اصیل پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امیرالمومنین علیه السلام اقتدار یابد و گسترش پیدا کند باید همان گونه به میدان بیاییم و خود را آماده سرنوشت ابوذر و عمار بکنیم.
نمی شود از اسلام محمدی حرف زد ولی در خانه نشست و منتظر تعریف و تمجید افراد بود، نمی شود از اسلام علوی حرف زد اما مثل معاویه در آسایش و لذت زندگی کرد. اگر کسی بخواهد در زمره اصحاب رسول خدا و امیر مؤمنان به شمار آید باید برای اسلام مجاهدت کند و باید تحمل تنهایی کشیدن و به غربت ماندن و فحش خوردن و درک نشدن و غریبانه شهید شدن را داشته باشد.
شکستن سنت های غلط و عادت های ناپسند و باورهای نادرست دشوار است و رویارویی با تعصب ها همیشه و در هر جامعه ای با مقاومت روبرو می شود و مخصوصا آنجا که این تعصب ها صبغه دینی و مذهبی داشته باشد کار دشوار تر است، اما آنچه تحمل این تلخی ها را آسان می سازد این باور و اعتقاد است که ظهور امام عصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف به همه این غربت ها و تنهایی ها پایان خواهد داد و با عزت و اقتدار اسلام عزیز همه خستگی ها و آزردگی ها زدوده خواهد شد.
