گفتمان
«وحدت توحیدی»
نازله توحید در عالم تعین، وقتی به کمال و غایت خود نزدیک می شود که انسانها جهت و هدف واحدی را مد نظر قرار دهند و با وجود تمایزات در شعوب و قبائل، هدفی واحد را پیگیری نمایند. بعبارتی، خدایی که آفریننده جهان هستی است و از وحدت، کثرتی چنین شگفت را پدید آورده است
علیرضا کمیلی
برخلاف رویه ای که ما مسلمانان در سیر فکری و سیره عملی خویش داریم و مدام به دنبال برجسته سازی تمایزات و اختلافات می باشیم، گفتمان قرآن کریم، بشدت وحدت گرا و توحیدی است.
نازله توحید در عالم تعین، وقتی به کمال و غایت خود نزدیک می شود که انسانها جهت و هدف واحدی را مد نظر قرار دهند و با وجود تمایزات در شعوب و قبائل، هدفی واحد را پیگیری نمایند. بعبارتی، خدایی که آفریننده جهان هستی است و از وحدت، کثرتی چنین شگفت را پدید آورده است، وقتی در عالم تشریع انسانی، انسانها با شعار «انا لله و انا الیه راجعون» همگی روی به سوی او کنند و گام به سوی او بردارند، به غایت هدف خلقت خود نزدیک شده است که بار دیگر از کثرت، وحدت پدید می آید.
یعنی نظام تشریع، باید مطابق غایت تکوینی عالم که همانا جمع شدن مجدد کل هستی در قیامت است، عمل کند و در جهت ایجاد هدف و مسیری واحد برای انسانها نقش آفرین باشد.
این مساله نه فقط در قبال مسلمانان که در قبال همه کسانی که خدای واحد را قبول دارند و اهل ظلم نیستند صادق است. قرآن کریم در آیه 46 سوره عنکبوت به این مساله تصریح می کند: «وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْکِتَابِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ ۖ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِی أُنزِلَ إِلَیْنَا وَأُنزِلَ إِلَیْکُمْ وَإِلَـٰهُنَا وَإِلَـٰهُکُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ» و به مسلمانان تاکید می کند که با اهل کتاب الا آنان که ظالم اند به خوبی سخن بگویید و حتی آموزش می دهد که چگونه و چه بگویند که همانا «توحید» می باشد.
در آن سوی نیز می بینیم که در آیات 31 و 32 سوره روم تاکید می شود که از نشانه های رفتاری مشرکان آن است که در دین خود تفرقه ایجاد می کنند و هر کدام بخشی را تمسک می جوید و هر حزبی به آنچه نزد خود دارد خوش است!
بنا بر این مقدمات، کارکرد آموزه های دینی خداوند ایجاد وحدت انسانی در جهت توحید ربوبی می باشد. چنانچه در آیه 64 سوره آل عمران خیلی شفاف از اهل کتاب جهت این وحدت دعوت به عمل آمده است: «قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّـهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّـهِ ۚ فَإِن تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ» در این آیه به خوبی روح توحید که همانا نفی طواغیت انسانی است مشهود است. هر شخص یا گروهی که بخواهد بنحوی، این مسیر حرکت انسانی را مخدوش نماید و مانعی بر سر راه توحید باشد دشمن دین خداست و الا حتی با اهل کتابی که در کتاب و پیامبر نیز با ما اشتراک ندارند باید مسیر «وحدت توحیدی» را بپوییم.
بنظر می رسد که گفتمان های امروز حاکم بر ما، خیلی با این گفتمان قرآنی فاصله دارد و چنانچه مصلحان جهان اسلام فریاد برآورده اند شایسته است که به روح قرآن بازگردیم.
منبع: سایت انقلاب اسلامی آستان قدس رضوی
