گفتاری از شهید دکتر بهشتی در باب وحدت در حج
حفظ یکتاپرستی، هدف مناسک حج
اگر مراسم حج نبود با این توطئه هائی که علیه همبستگی مسلمانان شده است بنده گمان می کنم تاکنون آن پیوندهای وحدت آوری را که پیغمبر اکرم(ص) و مسلمانان صدر اسلام با خون جگر و با بذل جان و مال ایجاد کردند و مولا علی(ع) با سی سال سکوت و زندگی همراه با خون دل خوردن با حمایت و حفاظت آن پرداخت و امام مجتبی(ع) با پذیرفتن قرارداد نامطلوبی که شرایط سیاسی آن زمان بر آن حضرت تحمیل کرد و به خاطر حمایت از آن از ادامه جنگ خودداری کرد و ائمه ما سلام الله علیهم اجمعین از امام سجاد(ع) گرفته تا امام عسگری(ع)، همه در راه آن تحملها و رنجها بر خود هموار کردند؛ همة اینها تا به حال باید به فنا می رفت.
شهید سید محمد حسینی بهشتی
یک شیعه، با هیچ آهنگی حق ندارد هیچ گونه موضع گیری داشته باشد که برادری دینی، و بهم پیوستگی سیاسی و اجتماعی و دینی او با یک برادر مسلمان سنی متزلزل شود. اگر مراسم حج نبود با این توطئه هائی که علیه همبستگی مسلمانان شده است بنده گمان می کنم تاکنون آن پیوندهای وحدت آوری را که پیغمبر اکرم(ص) و مسلمانان صدر اسلام با خون جگر و با بذل جان و مال ایجاد کردند و مولا علی(ع) با سی سال سکوت و زندگی همراه با خون دل خوردن با حمایت و حفاظت آن پرداخت و امام مجتبی(ع) با پذیرفتن قرارداد نامطلوبی که شرایط سیاسی آن زمان بر آن حضرت تحمیل کرد و به خاطر حمایت از آن از ادامه جنگ خودداری کرد و ائمه ما سلام الله علیهم اجمعین از امام سجاد(ع) گرفته تا امام عسگری(ع)، همه در راه آن تحملها و رنجها بر خود هموار کردند؛ همة اینها تا به حال باید به فنا می رفت. این درست است که در ذهن سنی جایگزین کرده اند که این شیعه ها اصلاً خدا را قبول ندارند. اینها می گویند جبرئیل اشتباه کرد قرار بود بیاید به خانه علی(ع)، رفت در خانه پیامبر(ص) را عوضی زد و درست است که بین شیعه، جایگزین کرده اند که اینها سنی ها همه شان دشمن علی(ع) هستند در حالیکه اکثریت شان به علی(ع) و ائمه احترام می گذارند. درست است که این تبلیغات شوم اثر خود را کرده ولی باز هم بالاخره سالی یکبار، ده هزار، بیست هزار، سی هزار، چهل هزار، پنجاه هزار، صد هزار شیعه را از کشورهای مختلف و دویست هزار، سیصد هزار، پانصد هزار، هفتصد هزار، هشتصد هزار سنی، آنجا دور هم جمع می شوند و اگر یک مقدار در حال همدیگر دقت بکنند و قدری حوصله به خرج بدهند و از احوال هم جویا بشوند می فهمند که تمام اینها دروغ است. لااقل سالی یک بار فرصت دروغ آزمائی هنوز برای جامعه مسلمان باقی مانده است.
اگر همین یک فایده حج را حساب کنید فایده بسیار بزرگی است و خیلی اهمیت دارد. لذا من شخصاً به حساب همین یک امتیاز بزرگ، همواره معتقد هستم که باید مراسم حج را باشکوه هر چه بیشتر همه ساله برگزار نمود. اینکه می بینید علی(ع) اینقدر در وصیتش به امام مجتبی(ع) به فرزندش و به خاندانش تأکید می کنند: «الله الله به یاد خدا باشید و از خدا پروا داشته باشید. در حج و کنار خانه خداوندتان را خالی نگذارید وگرنه دیگران آن را پر می کنند.» برای این است که حج هر قدر هم ضعیف بشود سنگری است بزرگ. این سنگر بزرگ را به هیچ عنوان نمی شود خالی کرد. استفاده ای که ما از حج می کنیم شایده ده الی بیست درصد برحسب سالهای مختلف و شرایط مختلف و حج های مختلف، به «حج اسلام» نزدیک است و باید تلاش کرد که هشتاد و تا نود درصد از دست رفته را بجایش برگردانید.
حفظ یکتاپرستی، هدف مناسک حج
حال که اساس حج این است، ببینیم در مناسک حج چگونه این اصل رعایت شده است که یک یک اعمال حج در خدمت این فکر محوری باشد و از کجا شروع کنیم. از همان طرفی که قبلاً به آن اشاره شد شروع می کنیم.
اگر خدا یکی است بنابراین جامعه خداپرستان هم یکی است و هیچ چیز نباید و نمی تواند جامعه خداپرستان را دو تا کند مگر اینکه خدا دو تا بشود. چون خدا یکی است پس جامعه خداپرستان هم باید یکی باشد. یک عامل اجتماعی سالانه می تواند به تحقق بخشیدن این هدف کمکی شایسته کند. اگر بخواهیم جائی را برای اجتماع سالانه خداپرستان انتخاب کنیم چه جائی بهتر از خانه ساده ای که آن دو خداپرست زبده به همین منظور بنیان گذاشتند؟ نقطه ای که مسافرت به آن نقطه می تواند به عنوان یک عامل نگهبان وحدت جامعه خداپرستان، در خدمت هدف یکتاپرستی و خداپرستی قرار گیرد. بنابراین به مسلمانان می گوئیم که از هر دره عمیق (فَجٍ عَمیق که در خود قرآن آمده) از دور و نزدیک با یاد خدا و به نام خدا از خانه ات حرکت کن تا در روز معین، در جای معین، اجتماعی بزرگ و پاک، پاک از آلایش های گوناگون، از شما خداپرستان تشکیل شود تا (لِیَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم) منافع مادی و دنیایی و منافع معنوی را با چشم ببینید. به یک نکته ای از این اجتماع قبلاً اشاره کردم و حالا به یکی دو نکته دیگر هم اشاره می کنم. نکته ای که اشاره شد این بود که اجتماع کنونی حج یکی از عوامل موثر در خنثی کردن (البته نسبی) توطئه هائی است که برای تفرقه اندازی میان ما مسلمانها قرنها چیده شده و به طرق مختلف تحت عنوان مذهب برای بر هم زدن وحدت جامعه اسلامی کوششها به کار رفته است. اگر اجتماع سالانه حج نبود من اطمینان دارم (این اطمینان هم برحسب بررسی هائی است که کرده ام) که همین درصد ضعیف از همبستگی که امروز در میان مسلمانهای گوناگون با مذاهب گوناگون وجود دارد هم دیگر وجود نداشت یا بسیار ضعیف تر بود زیرا حج باید در خدمت نگهبانی وحدت امت اسلامی قرار گیرد. چرا وحدت امت اسلامی؟ چون اگر خدا یکی است، امت خداپرستان هم یکی است وقتی یک مسلمان شیعی که در مغز او صدها تبلیغ ضدمسلمانی سنی در دوران زندگیش وارد کرده اند، به آنجا می رود می بیند اینکه می گویند همه سنی ها دشمن علی(ع) هستند دروغ است. او صدها سنی را می بیند که نسبت به علی(ع) محبت دارند اینکه می گویند همه سنی ها دشمن فاطمه زهرا (س) هستند دروغ است. او می بیند صدها سنی آنجا می ایستند و ادای احترام می کنند حتی نسبت به ائمه بقیع(س). آن وقت می فهمد که عجیب او را گول زده اند و آن سنی هم که می بیند در گوش او کرده بودند که شیعه اصلاً یک دین دیگری دارد، قبله ای دیگر با نماز دیگری دارد، می بیند شیعه آمد مثل خود او رو به همان قبله ایستاده و نماز می خواند. همان حج را بجا می آورد – گیرم چند جا با یکدیگر اختلاف فتوا دارند، (اهل تسنن) خودشان هم با یکدیگر (اختلاف فتوا) دارند – می فهمند اینکه در مغز او کرده بودند که شیعه کافر و بی دین است دروغ است (لِیَشهَدوُا) و این را چون می بیند دیگر تبلیغات به این آسانی در او اثر نمی کند.
