تحلیل

این روزها بین داعش و حماس چه می گذرد؟

این بار این موشک ها را حماس شلیک نکرده بود، بلکه گروهک سلفی تندروی نزدیک به داعش، مسئولیت این پرتاب را بر عهده گرفت و در بیانیه ای که در اکثر سایت های فلسطینی منتشر شد، اعلام کرد: پرتاب موشک به اراضی اشغالی انتقامی بود از جنبش حماس بخاطر قتل یکی از اعضای داعش در غزه...

 فاطمه خطیب

 

وقتی موشکی به سرزمینهای اشغالی اصابت میکند، انگشت اتهام به سمت جنبش مقاومت اسلامی (حماس) نشانه میرود و با اتهامات زیادی مواجه میشود که در پی فتنه گری در اراضی اشغالی است و به رژیم صهیونیستی برای حمله به باریکه غزه بهانه می دهد! 

وقتی سحرگاه روز پنجشنبه (7خرداد)، نیروی هوایی اسراییل سلسله حملات خود را به پایگاه های مقاومت فلسطینی در غزه و خان یونس در جنوب نوار غزه آغاز کرد، همه گفتند این حملات در پاسخ به حملات شامگاه روز چهارشنبه است که از غزه سه موشک به شهرک های «شاعر نفب» نزدیک شهر عسقلان پرتاب شده بود... ولی این بار این موشک ها را حماس شلیک نکرده بود، بلکه گروهک سلفی تندروی نزدیک به داعش، مسئولیت این پرتاب را بر عهده گرفت و در بیانیه ای که در اکثر سایت های فلسطینی منتشر شد، اعلام کرد: پرتاب موشک به اراضی اشغالی انتقامی بود از جنبش حماس بخاطر قتل یکی از اعضای داعش در غزه... 

حضور گروه های تکفیری در غزه مربوط به سالها پیش است. از سال 2000 گروه های تکفیری با عناوین مختلف در غزه اعلام موجودیت کرده و به تبلیغ علیه شیعه و ایران و نیز عربستان سعودی پرداختند. این گروه ها علیه حماس و جهاد اسلامی نیز که مورد حمایت ایران بودند، موضع گیری های تندی داشتند. درگیری های این گروه های تندروی سلفی از سال 2006 و با به قدرت رسیدن حماس در غزه شدت گرفت. این گروه ها سعی کردند با انتشار فیلمهایی در شبکه های اجتماعی و بطور مشخص در "یوتیوب" ماهیت پلید(!!!) حماس را افشا کنند. آنان با انتشار ویدئوهایی مدعی شدند که حماس شیوخ و فعالان سلفی غزه را بدون اینکه جرمی مرتکب شده باشند بازداشت و شکنجه کرده است. این گروه ها، حماس و جهاد را بخاطر ارتباط با ایران و مسائل دیگر کافر و یا منحرف میداند. 

از سال 2009 حماس بطور ناخواسته وارد درگیری مسلحانه با این گروه ها شد و در این درگیری ها تعدادی از آنان را به قتل رساند. همچنین حماس برای کنترل آنها تمام مساجد را از نفوذ شیوخ تندرو خارج کرده و تحت کنترل درآورد. وقتی نوبت به مسجد ابن تیمیه در رفح رسید، شیخ عبداللطیف موسی، امام جماعت مسجد به شیوه داعش اعلام حکومت اسلامی کرد و طرفدارانش را به نبرد با حماس فراخواند؛ در این درگیری بیش از 20 نفر از طرفین کشته شدند ( البته در آن زمان کلمه داعش مرسوم نبود و داعش بطور خاص در عراق فعالیت میکرد). در این میان متاسفانه بعضی از اعضای حماس و گردان های قسام که تجربه سیاسی و اطلاعات دینی کمی داشتند نیز به این گروه ها پیوستند. 

تندروی های این گروهک ها همچنان ادامه داشت. مثلا در غزه به ماشین صلیب سرخ حمله کردند و گفتند که اینها کافر هستند! و یا پزشک مسیحی که برای کمک به مردم غزه آمده بود، توسط آنها هدف گلوله قرار گرفت. مسلما حماس در برابر این اقدامات نمیتوانست سکوت کند، لذا بسیاری از اعضای این گروه را تحت تعقیب قرار داده و شماری را بازداشت کرد. 

روند درگیری ها از طرفین ادامه داشت تا اینکه در سال 2013 و در جریان جنگ سوریه، داعش و حماس که هر یک دلایل خودش را برای مخالفت با رژیم سوریه داشتند، تصمیم گرفتند که اختلافات خود را بجای درگیری با گفتگو حل و فصل کنند. 

در جریان جنگ 51 روزه غزه که تابستان سال گذشته رخ داد، نیروهای داعش در مرزها به مقابله با اسراییل پرداختند، و هر زمان که حماس با اسراییل اعلام آتش بس میکرد موشک و یا خمپاره ای به سمت سرزمینهای اشغالی شلیک کرده و لذا حماس متهم به عهدشکنی میشد! 

پس از پایان جنگ، گروه داعش طی نامه ای که توسط سایت خبری "الوطن" مصر منتشر شد از جنبش حماس و گردان های قسام خواست تا سر "شائول آرون" سرباز اسیر اسرائیلی را بریده و تصاویرش را در رسانه ها منتشر کنند. داعش تصریح کرد: حماس باید به دولت اسلامی عراق و شام بپیوندد و مانند داعش که سر رافضی ها (شیعیان) و مسیحیان را از تن جدا می کند، این سرباز اسرائیلی را ذبح کند. 

در بخش دیگری از این نامه، داعش با لحنی توهین آمیز نسبت به ایرانی ها، از حماس خواسته است تا با جمهوری اسلامی ایران قطع رابطه کند. 

یکی از بارزترین نقاط اختلاف بین حماس و گروه داعش، در سخنان ابوبکر بغدادی رهبر داعش نمود پیدا کرد. زمانی که از ابوبکر بغدادی، رهبر گروه داعش، در ماه ایلول(مهر ماه) گذشته سوال شد که اگر به راستی خلیفه مسلمین هستی چرادر حمایت از مردم مظلوم فلسطین با اشغالگران اسراییلی نمی جنگی؟ او توضیح داد که گروه داعش قبل از اینکه با حکام کافر عرب بجنگد هرگز با اسراییل وارد جنگ نمیشود! وی سخنان خود را با این جمله تکمیل کرد که: خدا ما را به مبارزه با یهود فرمان نداده! این در هر حالی است که حماس خود را یک گروه جهادی در برابر دشمن صهیونیستی می داند. 

موج جدید تنش میان حماس و طرفداران داعش در ۲۲ فوریه امسال شروع شد . در آن هنگام گفتگویی میان سخنگوی وزارت داخله حماس , اسلام شهوان , و طرفداران آن صورت گرفت که در جریان آن طرفین یکدیگر را آماج اتهامات گوناگون قرار دادند. این درست پس از کشتار زندانیان مصری توسط داعش در لیبی در ۱۵ فوریه بود . 

در اوایل آوریل نیروهای امنیتی حماس تعدادی از افراد حامی داعش را در ارتباط با درگیری خونین میان حماس با داعش در اردوگاه آوارگان یرموک در سوریه دستگیر کردند. در جریان این درگیری در یرموک , داعشی ها به نیروهای حماس حمله کردند که منجر به کشته شدن و سربریدن تعدادی از آنها توسط داعش شد. 

المنیتور گزارشاتی دریافت کرد که در میان دستگیر شدگان توسط حماس, شیخ عدنان میط هم هست که جزو نظریه پردازان جهادی سلفی است که به مدح و سنای داعش می پردازند. حماس او را به همراه ۷ نفر از طرفدارانش بازداشت کرد. 

خانواده های بازداشت شدگان سلفی در ششم آوریل بیانیه ای صادر کردند مبنی بر اینکه حماس با اتهامات گوناگون فرزندان آنها را دستگیری میکند که این البته سرانجام خوشی را بدنبال نداشته و به عاقبتی بینجامد که هیچ کس آن را نمی خواهد. 

ایاد البزم سخنگوی وزارت داخله حماس در غزه به المنیتور گفت: "نیروهای امنیتی حماس سلسله دستگیریهایی را بر علیه خیلی ها آغاز کردند که از جمله آنها عدنان میط بود که بدلیل عدم حضور در مرکز امنیتی پس از دو بار ارسال احضاریه , بازداشت شد. او در نهم آوریل هم آزاد شد. " 

همچنین البزم در این گفتگو اظهار داشت که داعش درغزه حضور فیزیکی ندارد. موج انکار حضور داعش در غزه توسط مسئولین حماس ادامه پیدا کرد. از جمله یوسف رزقة , وزیر سابق اطلاع رسانی حماس و مشاور سیاسی اسماعیل هنیه به المنیتور گفت: " حضور داعش در غزه اغراق رسانه ای است چراکه اساسا ما در غزه هیچ عنصر بنیادگرا نداریم." 

این اظهارات، اقدامی از سوی حماس در جهت خنثی کردن گفته های مصر و اسراییل بود که حماس را متهم به جادادن به عناصر داعش پس از فرار چندی از آنها از شبه جزیره سینا میکنند. 

یکی از اعضای دستگاه امنیتی حماس در غزه به شرط ناشناس ماندن , به المنیتور گفت: "نیروهای امنیتی , پشتیبانی سلفی ها از داعش در یرموک را کاملا زیر نظر داشتند. برخی از این سلفی ها اعلامیه هایی مبنی بر حمایت از داعش و آنچه در آنجا انجام می دهند منتشر کردند که شامل کشتار فلسطینیان توسط آنها هم بود. برخی دیگر هم سر منبر در ثنای داعش و اعمالشان خطبه می گفتند. 

نیروهای داعش در اوایل آوریل امسال به اردوگاه آوارگان فلسطینی یرموک در سوریه حمله کردند و در این حمله تعداد زیادی از فلسطینیان راکشتند که از جمله آنها ترور مسئول حماس در آنجا بنام یحیی الحورانی بود. این ترور باعث درگیری میان گردانهای طرفدار حماس بنام انصار بیت المقدس و داعش شد." 

در گیری مسلحانه میان حماس و داعش به جنوب دمشق نیز کشیده شد در حالیکه حملات لفظی و اتهامات دوجانبه در غزه شکل می گرفت؛ بویژه در رسانه های آنجا که در آن افراد حماس داعش را آماج حملات لفظی قرار می داده اند. 

در همین زمان مدیر سابق اداره روابط عمومی وزارت داخله، ابراهیم صلاح ، داعش را متهم کرد که با اعمال خود چهره اسلام را مخدوش می کنند. 

البزم نیز در صفحه فیس بوک خود به داعش شدیدا حمله کرد و گفت: "داعش یک پدیده زود گذر است و یک وسیله تصنعی است که در خلاف جهت فرهنگ بشر و جریان مذهب در حال حرکت است. داعش دوام نخواهد آورد و محکوم به فناست." 

در آخر توافقی میان اعضای حماس که مخالف داعش هستند حاصل شد، درست پس از اینکه آنها پی بردند که نبرد کنونی، جنگیست میان نیروهای باقیمانده آنها در سوریه با داعش. وقایع یرموک نشان داد که آنان با هر کس و گروهی که در سر راهشان قرار بگیرد می جنگند، همانطور که با اعضای حماس جنگیدند و تعدادی از آنها را سر بریدند. 

پس از آنکه در خطبه های نماز جمعه دهم آوریل تعدادی از خطیبان به جنایات داعش اشاره کردند و سخنان خود بر ضد حماس که آنرا به عدم تبعیت از شریعت متهم میکردند،پس گرفتند؛ که همین مسئله مناقشه بین داعش و حماس را افزایش داد. 

همچنین ائمه جمعه در غزه در این روزها، به روشنگری اذهان مردم پرداخته و سعی دارند که مردم را نسبت به توطئه های احتمالی از سوی اعضای داعش آگاه کنند. 

با اینکه حماس طرفداران داعش را آزاد کرده , جو کنونی غزه بدلیل مناقشه طرفداران این دو گروه , سنگین و امنیتی است. همچنین به اعتماد به نفس طرفداران داعش پس از هر بار حملات موفقیت آمیز آنها در سوریه , مصر و عراق , افزوده می شود. 

البته حماس ممکن است به این نتیجه برسد که اختلافاتش با این گروه ها شاید دیگر با گفتگو قابل حل نباشد مخصوصا اگر حماس بداند که از جانب آنها خطر بمب گذاری در غزه و به خطر انداختن امنیت آن از این طریق و جود دارد. در آن هنگام است که حماس ممکن است به راه حلی امنیتی متوسل شود با اینکه می خواهد مناقشات در داخل غزه به جای باریک کشیده نشود مخصوصا که بر طبق اطلاعات واصله تعدادی از جنگجویان طرفدار آنها در غزه حضور دارند که این مطلب احتمال بروز خسارات جانی را در صورت هر گونه درگیری بالا می برد.