آفت دیگری که با عدم وجود سعه صدر و سنگین شدن فضا برای منتقدان ایجاد می شود گرایش بدنه جامعه به بیرون از کشور برای پیگیری مسائل و مطالبات خود است. خصوصا وقتی که بوقهای خارجی حواس شان در این مساله جمع باشد و خودشان در طرح این مطالبات پیشدستی کنند.
امام علی علیه السلام: آله الرئاسه سعه الصدر
عمق شگرفی در این جمله نهفته است. چیزی که همه مدیران خصوصا آنها که امکان درگیری بیشتری با بدنه زیردست خود دارند بدان به شدت نیازمند هستند. از جمله این مدیران، کسانی هستند که در مناطق دارای اقلیتهای قومی یا مذهبی مدیریت می کنند و طبعا، بدلیل احساس اقلیت، شاهد بروز نارضایتی بیشتری از سوی مخاطبان خود هستند.
سعه صدر ابزاری برای همراه سازی همه جامعه و از آن مهمتر، ابزار جلوگیری از تبدیل نارضایتی به بغض و مقابله عملی است! ولی بنظر می رسد که ما در این زمینه دچار ضعفهای جدی هستیم.
برخورد با منتقدان خصوصا آنها که از اقلیت قومی یا مذهبی هستند نوعا همراه با سعه صدر کافی نیست و سرعت ضدانقلاب و ضدنظام خواندن آنها بیشتر از سایر مناطق است! در این شرایط است که برخلاف تصور، فقط اعتراضات ظاهری از بین می روند و مداحی و چاپلوسی و نفاق به میدان می اید ولی اصل مساله و انتقادات وارده حل نشده رها می شود!
بدتر اینکه شاهدیم در برخی مناطق که رقابت تاریخی قومی وجود داشته، ارائه گزارشات منفی و سراسر تهدیدبار از قوم مقابل توسط قومی که به نظام نزدیک تر است صورت می گیرد و دائما فضا نسبت به آنان سیاه نمایی می شود تا فرآیند اعتماد به آنان رخ ندهد! این مساله بواقع دردی مضاعف است.
آفت دیگری که با عدم وجود سعه صدر و سنگین شدن فضا برای منتقدان ایجاد می شود گرایش بدنه جامعه به بیرون از کشور برای پیگیری مسائل و مطالبات خود است. خصوصا وقتی که بوقهای خارجی حواس شان در این مساله جمع باشد و خودشان در طرح این مطالبات پیشدستی کنند کارشان برای جذب مخاطب داخلی آسان تر است و این تهدیدی است که گرچه در شرایط عادی دیده نمی شود ولی در شرایط بحرانی به خوبی خود را نشان خواهد داد!
از دیگر آفات فقدان سعه صدر، جایگزین شدن سفلگان بجای نخبگان و انسانهای آزاده ای است که بزرگترین جرم شان وجود چند انتقاد در ذهن شان و طرح آنهاست! اینچنین می شود که نیروهای ضعیف و چاپلوس میدان دار می شوند و بسیاری از ظرفیتهای انسانی بلااستفاده می مانند.
همه این آفات در صورت وجود اندکی سعه صدر و شنیدن صدای منتقدان و تلاش صادقانه برای حذف تبعیض ها یا کاستی ها به فرصتی برای ایجاد اعتماد بیشتر و بیشتر بدل می شوند.