آیا مقصر اختلاف مسلمین استکبار است؟
اصلا واحدی به اسم امت اسلامی الآن وجود دارد که اهالی آن مخاطبان این نوشته باشند؟ اکنون و در جوامع اسلامی امت های شیعه و سنی و در تقسیم های کوچک تر جعفری و اسماعیلی و مالکی و شافعی و... داریم یا امت واحده اسلامی که در قرآن کریم مقارن با رحمت الهی دانسته شده
علی بهادرزایی، طلبه حوزه علمیه قم
اگر اهالی امت اسلامی در ذهن خود به گذشته فلش بک بزنند می بینند که تقریبا در سه – چهار قرن ابتدایی هجری قمری از این نزاع ها نداشته ایم؛ خشونت های پیاپی و جنگ های ناتمام فرقه ای ، مذهبی ، قومی ، سیاسی و... در بسیاری از کشورهای اسلامی ، از بنگلادش و افغانستان و پاکستان تا عراق و سوریه و لبنان . در خارج از کشورهای اسلامی نیز این خشونت های اعمال شده توسط مسلمانان است که به خبر روز بدل می شود و اسلام و مسلمانی را برای جهانیان به عنوان مقصر و مسؤول معرفی می کند . این خشونت ها مشاهده گر را اغلب با این پرسش مواجه می کند که "عامل خشونتی که این کشورها را بی ثبات و نا امن کرده است چیست؟"
دو پاسخ متضاد غالبا به چرایی این وضعیت داده می شود ؛ ظاهرا متضاد اما در واقع ساده و پر کاربرد که نقطه ی مشترک شان حل مساله به وسیله ی هدف قرار دادن یک دشمن مشخص و رفع اتهام از خود است .
اولین پاسخ "اسلام" است که عده ای برای اثبات آن از مفاهیمی چون جهاد و تترّس در شریعت اسلامی یاری گرفتند و به متفکرانی مانند سید قطب استناد کردند ، این پاسخی است که در خارج از حوزه مسلمین بسیار کاربرد دارد .
دومین پاسخ پاسخ درونی مسلمین است که طبق آن عامل اصلی خارجی ست ؛ استعمار و امپریالیسم . به این استدلال که در همه ی این فجایع دست خارجی در کار است که ما را به جان هم می اندازد . این پاسخ نیز در تسکین دردهای جوامع اسلامی بسیار کاربرد داشته است .
با نگاه درونی به اسلام و به عنوان یک مسلمان پاسخ اول بداهتا غلط است و احتیاج به توضیح و تفسیر ندارد( هر چند بحرانی که در برهه ی فعلی دامنگیر مفاهیم دینی شده حتی امکان ایجاد تردید در یکی از بارز ترین ویژگی های اسلام –یعنی " رحمانی" بودن آن – را فراهم می کند، اما از آن رو که در این مقاله در پی تبیین صحیح واژگان و مفاهیمی چون جهاد نیستیم ، فعلا غلط بودن پاسخ اول را مفروض می گیریم) اما آیا پاسخ دوم پاسخی جامع است؟ و تمام اختلافات مذهبی موجود در جهان اسلام در طی ده قرن اخیر حاصل زر و زور و تزویر جهان داران و جهان خواران است؟
به ابتدای متن باز می گردیم ( و به تعبیر همان جا به ابتدای متن فلش بک می زنیم!) اصلا واحدی به اسم امت اسلامی الآن وجود دارد که اهالی آن مخاطبان این نوشته باشند؟ اکنون و در جوامع اسلامی امت های شیعه و سنی و در تقسیم های کوچک تر جعفری و اسماعیلی و مالکی و شافعی و... داریم یا امت واحده اسلامی که در قرآن کریم مقارن با رحمت الهی دانسته شده « وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ لکِنْ یُدْخِلُ مَنْ یَشَاءُ فِی رَحْمَتِهِ «1»؟ " اُمتی بودی ، اُمم گردیده ای " اقبال نادرست است؟ اخوت الهی که در قرآن بین مسلمانان(و نه هیچ گروه با گروه دیگری)طبق آیه شریفه« إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ «2»برقرار شده تا چه حد اکنون در روابط میان مسلمانان حاکم است ؟ « إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُما «3» چطور؟ اسلام را ملاک برادری دانستیم ( همانطور که نبی اکرم صلی الله علیه و آله فرمود « الْمُسْلِمُونَ إِخْوَةٌ «4» ) و حتی خوارج زمان را برادر خواندیم و تا آخرین لحظات برادر گونه با آن رفتار کردیم ( همانگونه که علی علیه السلام چنین گفت و چنین کرد «5» )؟ و به آخرین کلام آیا دعوای کنونی را دعوای دو برادر می دانیم و« هرگاه راهى بیابیم که خداوند به وسیله آن پراکندگى ما را جمع کند، و به سبب آن روابط ما برقرار شده به هم نزدیک شویم به آن رغبت مىکنیم، و از غیر آن خوددارى مىنماییم «6» » ؟ یا اینکه در این تشتّت که آزمونی الهی ست «7» شکست می خوریم و صولت و قوت اسلام را با اطاعت نکردن از خدا و پیامبرش بر باد می دهیم ؟«8».
پانوشت:
1. سوره مبارکه شوری ، آیه 8
2. سوره مبارکه حجرات آیه 10
3. سوره مبارکه حجرات آیه 9
4. اصول کافی ، ج1 ، باب ما أمر به النبی صلی الله علیه و آله بالنصیحه لأئمه المسلمین
5. نهج البلاغه صبحی صالح ، خطبه 122
6. إِنَّمَا أَصْبَحْنَا نُقَاتِلُ إِخْوَانَنَا فِی الْإِسْلَامِ عَلَى مَا دَخَلَ فِیهِ مِنَ الزَّیْغِ وَ الِاعْوِجَاجِ وَ الشُّبْهَةِ وَ التَّأْوِیلِ فَإِذَا طَمِعْنَا فِی خَصْلَةٍ یَلُمُّ اللَّهُ بِهَا شَعَثَنَا وَ نَتَدَانَى بِهَا إِلَى الْبَقِیَّةِ فِیمَا بَیْنَنَا رَغِبْنَا فِیهَا وَ أَمْسَکْنَا عَمَّا سِوَاهَا نهج البلاغه صبحی صالح ، خطبه 122
7. وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ لکِنْ لِیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ سوره مبارکه مائده آیه 48
8. أَطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ریحُکُم سوره مبارکه انفال آیه 46
