رفیق بلوچم هنوز نیامده ...
- با همین لباس همه جای عالم را گشته ام و هیچ کس از این لباس چیزی نگفته است... شنیده ام در تهران به این لباس حرمت نمی گذارند!
رضا امیرخانی
سال ها پیش برای تحقیق "نفحات نفت" تصمیم گرفته بودم به بعضی از جزایر غیرمشهور خلیج فارس و دریای عمان سری بزنم تا مقایسه ای داشته باشم میان جزایر منطقه ی آزاد و باقی. رفتم به اسکله و با هم سر و فرزندم سوار قایقی شدیم که هنوز پنج نفر جای خالی داشت. قایق ران منتظر بود تا قایق پر شود و بزند به دریا. گفتم که از پنج صندلی مانده، دو تا را من می دهم، سه تا را تو... قبول نکرد. سه دو را کوتاه آمدم، نشد. به چهار یک هم رسیدیم و او فقط پنج صفر را قبول داشت... مشغول چانه زنی از میانه بودیم که یک هو یک بلوچ موقر و خوش لباس از راه رسید. در آن هرم گرما لباس ش به سپیدی برف بود. بی معطلی به قایق ران گفت که مسافرها را سریع برسان به جزیره و بعد در اختیار من باش. کرایه ی همه با من! قبول نکردم و گفتم تا جزیره کرایه ها با ماست و... حالا چانه زنی معکوس شده بود. قایق ران زد به آب و در راه بلوچ تلفن ثریای ماه واره ای را که آن زمان نوبر بود به در آورد و به زبان انگلیسی یک سری دستور فنی داد به کسی... سر حرف را باز کردم که کجا می رود. بلوچ به من گفت:
- لنجی دارم که از شانگهای راه افتاده است و قرار است در قطر پهلو بگیرد و حالا پروانه اش مشکلی دارد و باید ببینم کدام قطعه اش را عوض کنم!
هنوز مشغول معاشقه با لحن ش بودم که قطر را کطر می گفت و قطعه را کطعه که یک هو برق گرفت م...
- از شانگهای تا قطر؟!
کاشف به عمل آمد که شش لنج دارد و از یوکوهامای ژاپن تا شانگهای چین تا پوسان کره ی جنوبی و کوالالامپور مالزی، تا بمبئی هندوستان، تا کراچی پاکستان، تا همه ی بندرهای خلیج فارس و از این سو تا خلیج عدن و دورتر تا جنوب افریقا و ژوهانسبورگ در رفت و آمد هستند. بسیار از مصاحبت با این بلوچ جهان دیده به وجد آمده بودم به خلاف شیخ اجل که از ماخولیای آن بازرگان کم آورده بود که صد و پنجاه شتر بار داشت و چهل بنده خدمت کار و شبی در جزیره کیش مهمان حجره ی وی بود و دیده بود که " همه شب نیارمید از سخنهای پریشان گفتن که فلان انبازم به ترکستان و فلان بضاعت به هندوستان است و این قباله فلان زمین است و فلان چیز را فلان ضمین...گوگرد پارسی خواهم بردن به چین که شنیدم قیمتی عظیم دارد و از آنجا کاسه چینی بروم آرم و دیبای رومی به هند و فولاد هندی به حلب و آبگینه حلبی به یمن و برد یمانی به پارس و زان پس ترک تجارت کنم و به دکانی بنشینم. انصاف ازین ماخولیا چندان فرو گفت که بیش طاقت گفتنش نماند"
من هر چه بیش تر با این بلوچ جهان دیده گپ می زدم، سخن را پخته تر می دیدم و سخته تر و بیش تر مسرور می شدم. خاصه که گه گاه تبادلی هم می کردیم و تک گلی هم به ثمر می رساندم و مثلا می گفتم فلان جای بمبئی فلان شکل است و او فی الفور جواب می داد که برادرم را گذاشته ام در پونای هند درس بخواند و چند ماهی در بمبئی بوده ام و ضدحمله می کرد و گل خورده را جبران!
راه کوتاه شد و نزدیک شدیم به جزیره. حالا مرا مطلع دیده بود و بیش تر اعتماد می کرد. پرسیدم ش که برادر اهل کجا هستی؟
سر تکان داد و گفت:
- شما کجرها که ما را نمی شناسید!
بادی به غبغب انداختم و از مولوی قمرالدین ایرانشهر گفتم و مولوی سربازی چابهار و سردار قبیله ی شاهوزهی و مهمان نوازی بلوچ ها... قبول نکرد و با تحکم گفت:
- من اهل "لیردف" هستم. می شناسی؟
هر چه در شناخت بندرها کم آورده بودم، این جا بخت یار شدم! یادم افتاد که یک بار که از کنارک به جاسک می رفتم و جاده ی کناره را آب برده بود و در رودخانه ای اتومبیل گیر کرده بود، لیردف چه ساحل نجاتی بود برای م... مشخصات لیردف را با همه ی دقت برای ش توصیف کردم و تا متصدی جای گاه سوخت رسانی ش را هم یاد کردم!
تا شنید که لیردف را می شناسم، در میان تکان های قایق از جا بلند شد و مرا در آغوش گرفت.
مرا برادر خود نامید و گفت هرگز باور نداشته است که یک "کجر" مولدش را بشناسد...
رفیق تر شدیم و راه کوتاه تر شد و به جزیره رسیدیم. کمک کرد تا کالسکه ی فرزند م را روی اسکله بگذاریم. شماره ی ثریا به من داد که هر جای دنیا کنار آب اگر گرفتار شدی به من تک زنگ بزن! و من نیز به او کارت ویزیت دادم و گفتم:
- مدیون من هستی اگر به تهران بیایی و به من سر نزنی!
کارت را گرفت و بوسید و پساپس رفت به سمت قایق. سوار شد و گفت:
- من تا به ام روز تهران نیامده ام!
هم سر و فرزند را رها کردم و تلوتلوخوران رفتم به سمت ش. کسی که کوچه پس کوچه های همه ی شهرهای بندری نصف دنیا را گز کرده بود، تهران را ندیده باشد؟ فکرم را خواند و دست م را گرفت و با دست دیگرش سپیدی پیراهن بلوچی ش را نشان م داد:
- با همین لباس همه جای عالم را گشته ام و هیچ کس از این لباس چیزی نگفته است... شنیده ام در تهران به این لباس حرمت نمی گذارند!
×××
چند سالی گذشته است و رفیق بلوچ م هنوز به تهران نیامده است. کاروان «ایران، سرزمین برادری» برای من فرصتی بود تا به بلوچستان سری بزنم و دوباره از رفیقان بلوچ م دعوتی کنم که به ما سر بزنند!
منبع: تسنیم
