«فاصله افغانستان با ایران» و «فاصله ایران با افغانستان» به روایت رضا امیرخانی
امیرخانی نویسنده «جانستان کابلستان» و «من او» می گوید فاصله افغانستان با ما ۱۰۰ سال است، اما فاصله ما با افغانستان کمتر از ۵ سال!
رضا امیرخانی
داستان نویس، منتقد ادبی و از اعضای گروه سیستان و بلوچستان کاروان «ایران سرزمین برادری» در نشستی مشترکی که اعضای این کاروان با نخبگان علمی و فرهنگی بلوچ برگزار شده بود سخنرانی کرد.
این نویسنده گفت: امروز که اینجا آمدم یاد 12 سال پیش افتادم که برای نوشتن داستان سیستان و بلوچستان به اینجا سفر کرده بودم. البته نام آن داستان را «داستان سیستان» گذاشتم و به خاطر سجع، واژه بلوچستان را در عنوان نیاورد. اگر چه امروز که فکری می کنم شاید بهتر بود این کار را نمی کردم.
وی اظهار کرد: البته امشب نمی خواهم درباره آن سفرنامه حرف بزنم، در عوض به سفرنامه دیگری اشاره می کنم که ره آورد سفرم به افغانستان بود، یعنی «جانستان، کابلستان». من وقتی از اصفهان برگشتم و آن کتاب منتشر شد، عده زیادی پیش من آمدند و پرسیدم افغانستان چطور بود. من می گفتم کتاب نوشته ام بروید بخوانید. اما از آنجا که در ایران کمتر کسی کتاب می خواند، می گفتند در دو سه جمله بگو افغانستان چطور بود. من نمی دانستم چه باید بگویم و آنها می پرسیدند مثلا بگو «فاصله افغانستان با ما چقدر است؟» من هم گفتم سوال خوبی است و سعی کردم پاسخ بدهم.
امیرخانی ادامه داد: ابتدا سعی کردم فاصله سیاسی افغانستان با ما را شرح دهم و بگویم که آنجا انتخابات آزاد برگزار نمی شود و شرایط سیاسی مطلوب نیست و از این نظر مثلا 30 سال با ما فاصله دارند. بعد آنها می پرسیدند «فاصله اقتصادی افغانستان با ما چقدر است؟» من هم سعی می گفتم برای مثال آنها چیزی به اسم بزرگراه ندارند و امکاناتشان حداقلی است و مثلا از این نظر 50 سال با مما فاصله دارند.
این منتقد ادبی افزود: البته این فاصله 50 ساله اقتصادی لزوما نیاز به 50 سال ندارد تا افغانستانی ها همه راه هایی که ما رفتیم را طی کنند. برخی تحولات تکنولوژیک و عمران و پیشرفت های علمی مسیر آنها خیلی کوتاه کرد و مثلا راه 50 ساله را توانستند در 5 سال طی کنند.
نویسنده «من او» توضیح داد: بعد از این گفت وگوها وقتی در خلوت خودم فکر می کردم دیدم برخی مسائل هست که فاصله افغانستان را با ما خیلی زیاد کرده است. مثلا من وقتی وارد این کشور شدم اولین کسی که با او برخورد داشتم خیلی با من بد رفتار کردم و من به او گفتم من شنیده بود افغانستانی ها آدمهای مهمان نوازی هستند. او در جواب گفت: من پشتون هستم با غیرپشتون ها فرق دارم. جای دیگر رفتم یکی می گفت من هزاره هستم با بقیه فرق دارم، دیگری می گفت من ازبک هستم و... . من دیدم ما افغانستانیها از این نظر با ما خیلی فاصله دارند. زیرا ما با همه اختلاف نظرها و سلیفه ها با این همه تنوع زبان لهجه و لباس اما همه ما به راحتی ادعا می کنیم که «ما ایرانی هستیم». به نظر من این یک دستاورد ملی و تمدنی بسیار بزرگ و محترمی و مغتنمی است که فاصله افغانستان با ما را خیلی زیاد می کند.
امیرخانی با بیان اینکه از این نظر افغانستان با ما دست کم 100 سال فاصله دارد، افزود: این هم فاصله ای است که دیگر نمی توان با صنایع های تک و پیشرفتهای علمی پر کرد. اما اینجا یک سوال وجود دارد: فاصله افغانستان با ما 100 سال است، اما فاصله ما با افغانستان چند سال است؟
این نویسنده و فعال فرهنگی در پایان سخنانش گفت: پاسخ به این سواال بسیار مهم است، من فکر می کنم اگر قدر این هویت ملی و آن دستاورد تمدنی را ندانیم، ظرف کمتر از 5 سال می توانیم به افغانستان تبدیل شویم. جایی که هر کس قوم و قبیله خودش را ببیند و هویت ملی را در نظر نیاورد. بنابراین فاصله ما با افغانستان کمتر از 5 سال است، اگر مراقب نباشیم. این راه، راه سرآزیری است ولی امیدوارم ما در این مسیر حرکت نکنیم بلکه راه سربالایی را که سخت تر است برگزینیم.
خبرگزاری تسنیم
