ایران فرهنگی
ظرفیتی که فعال نشد!
تصور ایران متکثر بعنوان مامن همه مسلمانان، ظرفیتی جهانی و منطقه ای برای کشور ما ایجاد می کند که ایران صرفا شیعی چنین ظرفیتی را ندارد.
ایران، از همان صدر اسلام که به استقبال آخرین دین خداوند رفت، ممزوج از گرایشات مختلف مسلمین بوده است. شیعیان، شوافع و احناف، همواره در ایران اسلامی حضور داشته اند و اینک نیز هویت اسلامی کشورمان را تشکیل می دهند.
برخی اما به این واقعیت تاریخی کم توجه اند و تصور می کنند که می شود ایران را فقط به رنگ شیعی نگریست! خصوصا پس از روی کار آمدن صفویان، این نگرش تقویت شد و حتی به برخی درگیریها که قطعا خلاف سیره اهل بیت علیهم السلام بود منجر گردید.
تصور ایران متکثر بعنوان مامن همه مسلمانان، ظرفیتی جهانی و منطقه ای برای کشور ما ایجاد می کند که ایران صرفا شیعی چنین ظرفیتی را ندارد. واقعیت موجود ایران که همانا همزیستی کرد و ترکمن و بلوچ و عرب و فارس و... و شیعه و سنی و مسیحی و یهودی و زرتشتی در کنار یکدیگر است نشان از هویت توحیدی ایرانیان بعنوان عنصر اصلی مقوم هویت آنان دارد.
این هویت، خود ظرفیتی شگرف را ایجاد کرده است که برخی با ندیدن بخشی از واقعیت ایران و ایرانی، جامعه و انقلاب ما را از آن محروم ساخته اند. تمرین هویت جمعی، همزیستی اسلامی و تعایش مد نظر بزرگان دین، ارتباطات میان فرهنگی با سایر اقوام و مذاهب منطقه بزرگ فلات ایران – ایران فرهنگی- گوشه ای از این ظرفیت سازی است.
ایران فرهنگی، گرچه همواره با محوریت اسلام و زبان فارسی از شبه قاره هند تا غربی ترین نقاط آسیا شناخته می شده و هنوز هم نشانه های پررنگ این مولفه های مشترک را در خود جای داده اما اینک که مرزهای جعلی استعمار، خط جدایی میان این تن یکپارچه کشیده است، راهی جز تمسک به هویت مشترک خود ندارد و الا تقویت شکاف ها و تکیه بر اختلاف ها به نتیجه ای جز ذلت و ضعف منجر نخواهد شد.
کرد و بلوچ و فارس و ترکمن و عرب و لر و تات، از هر مذهبی که بودند روزگاری همگی در یک تن سکنی گزیده بودند و اینک در کشورهای اطراف کشور ایران پراکنده اند. اما سنن و آداب و نگرشهایی مشابه دارند. تکیه بر هویت متکثر جامعه ایرانی بعنوان یک واقعیت موجود می تواند همه این پراکندگی ها را به یکسانی و همسازی بدل کند و راهکار اصلی این مساله نیز تکیه بر اجمال و تفصیل این هویت است.
اجمال مشترکی که زبان و دین و تاریخ این مردمان است و تفصیلی که رنگ و لباس و لهجه و مذهب آنان را تشکیل می دهد. دیدن این دو سطح از واقعیت، ظرفیتی جهانی را به ایران زمین می بخشد که هنوز از آن جدا نشده و دشمن سعی دارد تا با چنگ و دندان، آنرا از این بدن جدا سازد!
