صدور انقلاب،
مسائل و ظرفیت ها
اگر نگرش اسلامی که به دنبال مجد و عزت مسلمین است غلبه داشت خروجی المصطفی در اندونزی بجای یک میلیون شیعه با قریب به 200 میلیون اندونزیایی همکاری می کرد. تصحیح نگرش در این ارگان می تواند خود به خود افق گشا باشد. آشنایی با اندیشه اسلام ناب امام راهکار اصلی این امر است.
علیرضا کمیلی
مقدمه: یکی از مسائلی که پس از 35 سال از پیروزی انقلابی که جهان را تکان داد خود را نشان داده است مساله «صدور انقلاب» می باشد. فکر انقلاب اسلامی که همانا ایجاد عزت و قدرت برای اسلام و مقابله با شیاطین عالم بوده است در خیلی از مراکز دنیا شنیده شد البته نه بخاطر فعالیت فرهنگی دستگاههای حوزه بین الملل و بلکه بیشتر بخاطر اصل گفتمان و تازگی حرفی که مطرح شده بود. نوعا هم قانون الهی «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد» به یاری ما آمد و اقدامات ضداستکباری و مقاومت صبورانه مردم ما توسط دشمنان مورد حمله قرار گرفت و همین باعث شد تا آزادگان و مستضعفان جهان پیام انقلاب را دریابند.
در این مجال به برخی مسائل صدور انقلاب و ظرفیت های موجود اشاره می شود باشد که مورد استفاده دغدغه مندان قرار گیرد.
مشکلات موجود:
در مساله «صدور انقلاب» مهمترین مشکلات عبارت بوده اند از:
- نگاه غرب زده:
که باعث کم توجهی به اقشار مستضعف و ملل آسیایی شده است در حالی که ظرفیت بسیار بالاتری در این ملتها وجود دارد.
اینک فقط در چهار کشور پاکستان، بنگلادش، هند و اندونزی بیش از 700 میلیون مسلمان زندگی می کنند که حتی اگر نه نگاه دینی که نگاه اقتصادی هم داشتیم اینها فرصتی مغتنم بودند!
- رفتار تحقیرآمیز:
در پی نگاه فوق رفتار تحقیرآمیز ایرانی ها با برخی از این ملتها باعث شده که از جذابیت نگاه به انقلاب اسلامی ایران کاسته شود یا اقلا ظرفیت اینها بالفعل نگردد و بعنوان فرصت دیده نشوند.
- بروکراسی اداری :
مشکل اصلی دیگر ساختار فشل اداری است که به دنبال اثرگذاری واقعی نیست و گزارش کار برایش اولویت دارد لذا به کارهای صوری و کم اثر بسنده می کند. این مشکل واقعا جدی است و صدها مثال تلخ برای آن وجود دارد!
- نگاه ایرانی:
غلبه نگاه ایرانی که می خواهد صدور انقلاب را در وجود عکس امام و رهبری ببیند یا حتی مدل حکومتی و تحلیل دیگران را مانند انقلاب اسلامی ایران بکند مانع دیگر عدم توفیق در مساله صدور انقلاب است. رهبر انقلاب سال گذشته هوشمندانه گفتند که ما بدنبال صدور ولایت فقیه نیستیم، همین که در بیداری اسلامی مساله اسلامیت و جمهوریت در کشورها حل شود موفقیت است.
- دولت محوری:
از جمله مسائل عرصه صدور انقلاب ارتباط با بدنه ملتها و تشکلهای غیردولتی دنیاست که این مهم توسط ارگانهای دولتی و شبه دولتی محقق نمی شود و نشده است لذا ظرفیت عظیم طرفداران انقلاب که طبعا در مردمان و نه دولتهای اسلامی هستند استفاده نشده است. نمی توان از تشکل غیردولتی اندونزیایی انتظار برقراری ارتباط فعال با ارگانهای دولتی ما را داشت لذا روابط بین فرهنگی به روابط مالی محدود شده اند!
- غلبه نگرش شیعی:
غلبه نگرش شیعی بجای نگاه اسلامی که انقلاب دنبال آن بود و تلاش برای گسترش تشیع از موانع جدی گسترش فکر انقلاب اسلامی بوده و هست تا جایی که فعالیت فرهنگی ایرانی ها در کشورهای دوست ایران مثل مالزی یا سودان هم ممنوع می شود! این در حالی است که انقلاب اسلامی و رهبران آن نگرش اسلامی داشتند ولی بدنه اجرایی توجیه نشده بود و حتی خروجی های مراکزی چون المصطفی نیز نگاههای شیعی یافته بودند!
- ایران و شیعه هراسی:
که تحت تاثیر تحولات اخیر منطقه بیشتر شده است و ما نیز برنامه ای برای زدودن آن نداشته ایم و در مجموع نگاه به ما را خصوصا در دو سه سال اخیر بسیار منفی کرده است!
- غلبه نگرش امنیتی:
از دیگر مسائل غلبه نگاه امنیتی است که طبعا حدی از آن لازم است ولی در امور فرهنگی و اجتماعی نباید غلبه یابد. این که همه را جاسوس بدانیم و به آنها برای کارهای مشترک – حتی اگر جنبه فرهنگی داشته باشد- اعتماد نکنیم مانع همکاری و همدلی است.
- تعدد مراکز موثر:
از جمله دیگر مشکلات محوری، تعدد مراکز موثر در مساله بین الملل است. بارها اتفاق افتاده که در منطقه ای کوچک به صرف وجود چند نفر که ادعای همسویی با انقلاب داشته اند چند ارگان هزینه کرد داشته اند و در ارائه گزارش کار رقابت کرده اند!!
- تبدیل نگاه فرهنگی به اقتصادی:
به دلایل مذکور یکی از نگاههایی که متاسفانه در مخاطبان بیرونی ما ایجاد شده نگاه به ایران بعنوان حامی مالی است. استراتژی های غلط حمایتی و پرداخت های ناصحیح بجای اینکه ما را الهام بخش و جهت دهنده کند بعنوان پدری پولدار و نفتی شناسانده است! البته ریشه اصلی همان عدم وجود ارتباطات میان فرهنگی و مردمی است.
- خلط دیپلماسی رسمی و عمومی:
لزومی ندارد وقتی کشور ما نمی تواند با کشوری دیگر ارتباط مناسب برقرار کند بخش های فرهنگی نیز متاثر از آن اقدام کنند! ظرفیت های مردمی فراوانی وجود دارد که باید فعال شود و تصمیمات دستگاه دیپلماسی نباید تاثیری بر آن ارتباطات و همکاری ها بگذارد. حتی سیاست رسانه های جهانی ما نباید خلط بشود و باید سعی کنند با سعه صدر بیشتری در پوشش اخبار عمل کنند.
- سیاست زدگی:
نوع تعاملات موجود ما با سایر ملل مسلمان در زمینه فلسطین و عراق و آمریکا و مسائل سیاسی دیگر است که البته باید ادامه یابد ولی تعاملات میان فرهنگی و تبادلات علمی عرصه ای بسیار مهم و پرظرفیت است که کمتر مورد توجه ما بوده است.
ظرفیت های عملیاتی جایگزین:
بدین منظور اقدامات متعددی باید سامان یابد که برخی از انها عبارتند از:
- استفاده از ظرفیت طلاب المصطفی با تصحیح نگرش:
اگر نگرش اسلامی که به دنبال مجد و عزت مسلمین است غلبه داشت خروجی المصطفی در اندونزی بجای یک میلیون شیعه با قریب به 200 میلیون اندونزیایی همکاری می کرد. تصحیح نگرش در این ارگان می تواند خود به خود افق گشا باشد. آشنایی با اندیشه اسلام ناب امام راهکار اصلی این امر است.
- ظرفیت حرم مطهر امام رضا علیه السلام:
علی بن موسی الرضا علیه السلام در منطقه خاورمیانه و خصوصا شبه قاره نفوذ معنوی بالایی دارد. این ظرفیت در صورت تمهید بهتر حضور اهل سنت در حرم قابل بهره برداری است.
ما چیزی به عنوان دشمن اهل بیت در دنیا نداریم. حتی جریانات وهابی در عین ضدیت با تشیع ایشان را محترم می شمارند. از این فرصت کمتر بهره برده ایم یا وقتی مخاطب متوجه شده که درصدد شیعه کردن او هستیم ما را پس زده است!
طبعا همه شیعیان جهان نیز مخاطب این فرصت هستند. حتی ابعاد اقتصادی شیعیان ثروتمند خلیج قابل توجه است که تابحال مورد بهره برداری قرار نگرفته است.
- ظرفیت گردشگری پزشکی، تاریخی و تفریحی:
ایران اینک ظرفیت درمانی خیلی ارزان تری نسبت به کشورهای رقیب دارد.
ایران برای خیلی از صحرانشینان یک کشور متنوع زیست محیطی است.
ایران برای خیلی از مردم جهان نماد تمدن باستانی و تاریخی است.
- تقویت نقش رسانه های جهانی انقلاب:
اگر رسانه های ما صرفا نخواهند تریبون دستگاه دیپلماسی رسمی باشند و سعه صدر بیشتری را رعایت کنند خیلی از نخبگان در جهان هستند که می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
- ظرفیت تبادلات علمی فرهنگی با کشورهای اسلامی:
حوزه فرهنگ و علم می تواند بدون تاثر از فضای سیاسی به تبادلات و ارتباطات خود ادامه دهد و اثربخشی خود را نیز داشته باشد...
- استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی:
اگر نگاه اسلامی و جهانی حاکم شود تولیدات متعددی در زمینه اپلیکیشن های قابل استفاده در موبایل یا فضای شبکه های اجتماعی، برای میلیونها مسلمان می توان تولید کرد که خود یک ظرفیت عالی برای معرفی فکر انقلاب اسلامی است.
- فعالسازی تشکلهای مردمی حوزه بین الملل:
در اکثر موارد مذکور باید سعی کنیم تشکلهای مردمی و دانشگاهی و اقتصادی را که مقتضیات کار در حوزه بین الملل را می شناسند و مهارتهای مرتبط را دارا هستند، فعال کنیم. اینگونه است که این ظرفیت بی پایان جهانی قابل بهره برداری است ولاغیر ...
- تصحیح نگرش عمومی در کشور:
همانطور که در بخش مشکلات ملاحظه شد بسیاری از مسائل ناشی از نگرش ناصحیح ماست. اگر نگرش ها واقعی سازی و اسلامی سازی بشوند در خیلی از عرصه ها خود به خود تحرکاتی ایجاد می شود چرا که ظرفیت و دغدغه در داخل کشور وجود دارد. این امر باید از رسانه ها و خصوصا صدا و سیما آغاز بشود.
- اصلاح تعامل با اهل سنت ایران:
اهل سنت ایران دلبسته کشور و نظام هستند. اگر نوع تعاملات به سمت عدم تحریک و رعایت انصاف بیشتر پیش برود خود اینها بهترین رسانه برای رساندن پیام انقلاب به گوش جهانیان هستند. همچنین اصل این رفتار خودش الگویی برای جهانیان و مانعی برای شبهه افکنی علیه انقلاب خواهد بود.
