حضرت علی در میان صحابه پیامبر جایگاه ممتازی داشتند. امام احمد بن حنبل می فرمایند درباره فضائل حضرت علی نسبت به دیگر صحابه روایات بیشتری وجود دارد.
*مولوی یعقوب حسین بُر،
امام جمعه اهل سنت شهرستان خاش
نام او علی و لقبش اسدالله، حیدر و مرتضی است. نسبتش با رسول خدا از تمام صحابه و خلفا نزدیکتر است. ایشان هم از جانب پدر و هم از جانب مادر از نژاد هاشمی است. از دوران طفولیت با پیامبر همراه بود و در آغوش پرمهر پیامبر پرورش یافت. تا جایی که آن حضرت ایشان را به عنوان دامادی مفتخر نمودند و جگر گوشه اش حضرت فاطمه زهرا را به عقد ایشان درآوردند.
ایشان اولین فردی بودند که در طفولیت و قبل از بلوغ اسلام آوردند و هیچ گاه آلوده به بت پرستی نشدند. حضرت علی در میان صحابه پیامبر جایگاه ممتازی داشتند. امام احمد بن حنبل می فرمایند درباره فضائل حضرت علی نسبت به دیگر صحابه روایات بیشتری وجود دارد.
ویژگی های حضرت علی
از ویژگی های ایشان می توان به چند نکته اشاره کرد:
1 – رسول خدا در شب هجرت او را به جای خود در بستر خوابانید و اماناتی که از مردم نزد آن حضرت بود به دست او سپرد.
2 – در غزوه بدر شجاعت و شهامت فوق العاده ای از خود نشان داد به گونه ای که بسیاری از کفار را روانه جهنم کرد.
3 – در غروه احد زمانی که شایعه شهادت حضرت رسول الله انتشار یافت و سایر صحابه سخت سرگردان و پریشان شدند، ایشان قبل از دیگران خود را به پیامبر رساند و از ایشان پاسداری کرد.
4 – به جز غزوه تبوک که پیامبر شخصا ایشان را در مدینه گذاشتند، حضرت علی در تمام غزوات حضور داشت.
5 - در سال پنجم هجری وقتی رسول خدا حضرت ابوبکر را امیر حج تعیین کردند و به مکه اعزام نمودند، بعد از حرکت حضرت ابوبکر به سوی مک، آیه برائت نازل شد. آن گاه پیامبر حضرت علی را برای ابلاغ و اعلام آیه برائت در صحرای عرفات مامور نمودند.
6 – غسل و کفن حضرت رسول الله به عهده حضرت علی گذاشته شد.
7 – به عنوان بزرگترین قهرمان عرب و تاریخ، ملقب به فاتح خیبر شدند.
8 – در زمان خلفای سه گانه در راستای وحدت امت اسلامی، مسئولیتهای بزرگی را به عهده داشتند و همواره محبت قلبی خویش را به آنها اظهار می داشتند.
9 – وقتی اشرار و یاغیان حضرت عثمان را محاصره کردند، ایشان برای حمایت و نصرت او بیش از همه کوشید و امام حسن و امام حسین را برای حفظ جان او به درب خانه حضرت عثمان گمارد.
10 – حضرت علی بسیار باهوش بود و بسیار خوب قضاوت می کرد. تا جایی که رسول خدا فرمودند قاضی ترین فرد در میان صحابه علی است. همچنین از ایشان کرامات و کارهای خارق العاده زیادی نقل شده است.
11 – روزی حضرت معاویه در عهد خلافت خود از یکی از یاران حضرت علی خواست که از اوصاف او برایش بگوید. ایشان در جواب گفتند ای معاویه بشنو به خدا قسم علی بسیار نیرومند بود، سخنان صلح جویانه می گفت و به انصاف قضاوت می کرد. علم از اطراف و جوانب او روان بود. از دنیا و تازگی آن می گریخت و با تاریکی شب و تنهایی آن انس می گرفت. بسیار گریه می کرد و همواره متفکر بود. غذای ساده مورد علاقه اش با ما کاملا یکسان بود. هرگاه سوال می کردیم جواب می داد در حالی که از نزدیکان او بودیم. از هیبت او نمی ترسیدیم. همیشه به اهل دین احترام می گذاشت. هیچ گاه هیچ نیرومندی به دلیل نیروی زیادش نمی توانست خیال سوءاستفاده از او را در سر بپروراند. هرگز شخص ضعیف از قضاوت و انصاف او مایوس نمی شد. به خدا قسم گاهی او را می دیدم که در آخر شب محاسن مبارک خود را می گرفت و همچون مارگزیده ای بی قرار می گریست و می فرمود ای دنیا کسی دیگری جز من را فریب بده! من تو را سه طلاقه کردم که دیگر قابل رجوع نیست. عمر تو کوتاه و قدر و منزلت تو حقیر و ناچیز است. توشه راه کم است و سفر طولانی و راه وحشتناک.
حضرت معاویه از شنیدن این سخنان به گریه افتاد و گفت به خدا قسم علی همین گونه بود. بعد از این معاویه پرسید که تو از شهادت علی چقدر رنجیده خاطر و ناراحت شدی؟ گفت مانند مادری که یک فرزند داشته باشد و او را در دامنش ذبح کنند.
احادیثی پیرامون فضائل حضرت علی
1 - از سعد بن ابی وقاص روایت شده که رسول خدا به حضرت علی فرمودند منزلت تو نسبت به من مانند منزلت هارون نسبت به موسی است اما سخن این است که بعد از من پیامبری نمی آید.
2 – از زر بن جیش نقل شده که حضرت علی فرموده است قسم به ذاتی که دانه را شکافت و از آن درخت رویانید و جان را آفرید که رسول خدا به من فرموده است کسی مرا دوست دارد که مومن باشد و کسی به من بغض می ورزد که منافق باشد.
3 – از سهل بن سعد روایت شده که رسول خدا در جنگ خیبر فرمود که فردا پرچم را در دست مردی می دهم که خدا فتح را به دست او محقق می سازد. آن شخص رسول و خدا را دوست دارد و خدا و رسول هم او را دوست دارند. وقتی صبح شد مردم نزد آن حضرت رفتند به امید آنکه پرچم به آنان داده شود. اما پیامبر پرسید علی بن ابیطالب کجاست. مردم گفتند درد چشم دارد. پیامبر فرمود او را نزد من بخوانید. وقتی حضرت علی آمد، پیامبر آب دهان مبارکش را بر چشمان ایشان مالید. بلافاصله دیدگانش سالم شد. سپس پرچم را به او داد.
4 - از عمران بن حصین نقل شده که نبی اکرم فرمودند علی از من است و من از او.
5 – از حضرت ام عطیه روایت شده که رسول خدا لشگری فرستاد که علی در آن بود. گفت شنیدم که رسول الله در حالی که دستها را به سوی آسمان بلند کرده بود، این دعا را می خواند: خدایا مرا از جهان نبر تا زمانی که علی را نشان من ندادی