ارتباط با اهل سنت برای شناخت درست آنان

 «لُعِنَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ بَنی‏ إِسْرائیلَ عَلى‏ لِسانِ داوُدَ وَ عیسَى ابْنِ مَرْیَمَ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ۞ کانُوا لا یَتَناهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ ما کانُوا یَفْعَلُونَ» (نساء/78 و 79)
«صنفان من النّاس إذا صلحا صلح النّاس و إذا فسدا فسد النّاس؛ العلماء و الامراء.» (نهج الفصاحة، حدیث 1853)
اگر کمی سرمان را بالا بیاوریم و نگاهی به گذشته و حال امت اسلامی بیندازیم، متوجه می شویم که مسئله ی «وحدت اسلامی» در هیچ زمانی به اندازه ی امروز اهمیت نداشته است؛ چرا که بعد از فروپاشی امپراتوری عظیم عثمانی و گذراندن فراز و فرودهای مختلف، امروز بار دیگر نسیم حیات بخش «بیداری اسلامی» وزیدن گرفته، که در صورت استمرار، امید است به طوفانی بدل شود و کاخ پوشالی تمدن مادی غرب را ویران کند

و به تشکیل تمدن نوین اسلامی منجر شود؛ و اگر به درستی از آن استفاده نشود، معلوم نیست به چند ده سال دیگر زمان نیاز است تا دوباره بتوان به تحقق این آرمان اندیشید؟! و به همین سبب است که رهبر انقلاب از دوران اخیر به عنوان «پیچ تاریخی» یاد نموده اند.
اما از آنجا که بر اساس شواهد عقلی و نقلی، هیچ صنفی به اندازه ی «علماء» نسبت به تحولات جوامع، مسؤول نیستند، سؤال مهم این است: «برای گسترش تفکر وحدوی و تقریبی در بین طلاب و روحانیون و حوزه های علمیه، چه باید کرد؟» در ادامه ی این مقاله، با ذکر چند راه کار، سعی شده تا پاسخی هر چند ناقص به این سؤال اساسی داده شود:
1. برگزاری نشست های هم اندیشی مستمر در حوزه های علمیه استان ها، با موضوعات «بررسی ابعاد پیچ تاریخی و نقش وحدت مسلمانان در آن»، «تاریخچه ی همزیستی محبت آمیز شیعه و سنی»، «نقش استکبار جهانی در دامن زدن به تفرقه و انشقاق بین مسلمین» و ... ؛ گرچه همایش های ملی و بین المللی با موضوع وحدت اسلامی برگزار شده و می شود، اما از آن جا که بدنه ی جامعه، و از جمله طلاب و روحانیون چندان در متن این همایش ها نیستند، لذا تشکیل چنین جلساتی در سطح خرد هم ضروری به نظر می رسد. شاید در بادی امر به نظر برسد که «وحدت» و مفاهیم اقماری آن، جزء بدیهیات هستند و نیازی به تبیین آن ها وجود ندارد، اما با نگاه دقیق تر متوجه می شویم که تصور عموم افراد جامعه از این مفاهیم، به حدی مجمل است که با کمترین شبهه و تلنگری، از هم می پاشد و حتی تصدیق به گزاره های نقیض آنها حاصل می شود. لذا فایدهی دیگر برگزاری این مجامع این است که با ارائهی تصور دقیق و موشکافانه از زمینههای تاریخی و شرائط امروز امت اسلامی، زمینهی تصدیق بدون چون و چرای گزارههای مذکور را فراهم می کند.
2. فراهم کردن زمینهی حضور بی واسطهی طلاب و روحانیون شیعه در مساجد و مجامع اهل سنت؛ شاید شما هم با نگارنده هم عقیده باشید که بسیاری از کدورت هایی که از اهلسنت در دل برخی شیعیان شکل گرفته، ناشی از تصورات غلط و توهمات صرفا برآمده از شنیده ها و فضاسازیهای رسانههای معاند است، تا دیدهها و برخورد مستقیم. لذا اگر دوباره فرصت تعامل بیواسطه بین حوزههای شیعه و مجامع اهلسنت برقرار شود، امید است که دو طرف، شناخت دقیق از یکدیگر بیابند و زمینه ی اتحاد روزافزون با تکیه بر مشترکات فریقین برایشان فراهم شود. گرچه این امر بیسابقه نیست و سالهای سال است که در نقاط مختلف کشورمان و سایر ممالک اسلامی، این همزیستی برادرانه جریان دارد، اما برای کسانی که فرصت چنین تجربهای را نداشتهاند، ایجاد بستر آن، ضروری مینماید. و البته این همان خواستهی حضرت امام جعفر صادق علیه السلام است: «عُودُوا مَرْضَاهُمْ وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ‏ وَ اشْهَدُوا لَهُمْ وَ عَلَیْهِمْ وَ صَلُّوا مَعَهُمْ فِی مَسَاجِدِهِم‏» (المحاسن، ج1، ص118)
3. دعوت از علماء اهل سنت برای حضور در مجامع حوزویان و گفتگوی صمیمانه پیرامون مسائل و اقتضائات مشترک تشیع و تسنن در جهان امروز.
4. دعوت از علماء اهل سنت برای انجام مراسم مشترک با حوزه های شیعه و کم کم حضور ایشان در مجامع عمومی شیعیان، حول ایام الله و مناسبت های ملی و مذهبی، که مورد اتفاق فریقین است؛ مثلا: «جشن های هفته ی وحدت»، یا «دهه ی فجر انقلاب» یا «ماه مبارک رمضان» و «روز قدس» و «ضدیت با اسرائیل و استکبار جهانی» که از آن ها می توان برای تحکیم پایه های اقتدار نظام مقدس اسلامی نیز بهره گرفت.
5. فراهم کردن بستر برای آشنایی عمومی طلاب با عقاید مصلحان اهل سنت و الگوگیری علمای مبارز شیعه از آنان، مثل حسن البنا و سیدقطب و ...، از طریق بررسی و مطالعه‏ی آثار مکتوب ایشان، و در دراز مدت، برگزاری کرسی های درسی «فقه و اصول و کلام» مقارن؛ این حرکت زمینه ی تعاملات مبنائی و تقریب زیربنائی را فراهم می کند. همان گونه که سلف صالح، به این امر اهتمام می ورزیده اند.
6. بازخوانی تاریخچه‏ی فعالیت‏های تقریبی سلف صالح، از شهید اول و ثانی تا سید جمال و نواب صفوی و نیز تأکید بر جهاد مشترک علمای شیعه و سنی علیه دشمنان اسلام در دوران‏های اخیر