روی وحدت کار فقهی شود

حجة الاسلام حمید غریب رضا، طلبه حوزه علمیه قم و مدیر موسسه گفتگوی دینی

 

 خیلی ها در حوزه به وحدت معتقدند. باید پرسید چرا آنهایی که وحدوی هستند، در فضایی قرار گرفته اند که باورهای خود را اعلام نمی کنند؟ چرا جریانات مخالف تقریب با اینکه تعداد کمی دارند، اما سروصدای بیشتری دارند؟
دو نکته برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود. یکی اینکه اگر کار علمی دقیق روی مفهومی خاص در علوم حوزوی به ویژه فقه انجام شود، فضای ترویجی خوبی هم پیدا می کند. مثلا امام خمینی بحث ولایت فقیه را مطرح می کند. وقتی کار دقیق علمی امام انجام شد، بعد ترویجی اش هم مطرح می شود و این نظر گسترش پیدا می کند.
اگر بخواهیم در حوزه روحانیون و علما را مورد خطاب قرار دهیم باید با ادبیات خودشان با آنان صحبت کنیم یعنی ادبیات فقهی. لذا باید پرسید که چرا از اول انقلاب تاکنون درس خارج با موضوع وحدت اسلامی نداشتیم؟ چرا روی فقه الوحدة کار علمی نشده است؟ 
نکته دیگر بحث افراط و تفریط هاست. ما همان طور که باید با جریان افراطی که وحدت ستیز است مقابله کنیم، جریان تفریطی هم که نسبت به هویت مذهب تنازل داشته است باید نقد شود. این تفریط ها باعث شده که بهانه هایی به دست وحدت ستیزان بیفتد تا گفتمان وحدت را مورد خدشه قرار دهند. میان این دو خط اعتدال است که مقام معظم رهبری و امام خمینی اصول آن را ارائه کرده است.
دلیل دیگر خالی بودن بحث وحدت در حوزه این است که ما همان مقدار کمی هم که روی وحدت کار شده را عمومی و فراگیر نکرده ایم. باید باب گفتگو و کرسی های نظریه پردازی باز شود و استدلالات منطقی وحدت گفته شود تا این گفتمان جا بیفتد. نمی شود که ما در این باره هیچ حرفی نزنیم و مخالفین وحدت هم در وسط میدان حضور جدی داشته باشند و انتظار داشته باشیم گفتمان وحدت فراگیر شود.
اگر بخواهیم همه پاسخ را در یک عبارت خلاصه بکنیم این می شود که: « با تبلیغات جریان ضدتقریب، تصور عمومی نسبت به وحدت مورد خدشه قرار گرفته و وحدت به معنای عقب نشینی از عقاید شیعه تلقی شده است. در حالی که این اصلا درست نیست. نه تعریف وحدت هیچ گاه چنین چیزی بوده و نه در عمل چنین اتفاقی افتاده است.»