در اصول متحدیم همکاری و گفتگوی مثبت میان مذاهب اسلامی در شرایط امروزی هم به عنوان حکم اولی و هم به عنوان ثانوی واجب است. همکاری با اهل سنت به حکم اولی واجب است چون ما در اصول شریکیم: توحید، معاد و نبوت. اختلاف در فروع اعتقادی و احکام فقهی سبب
آیت الله محمدآصف محسنی
در اصول متحدیم
همکاری و گفتگوی مثبت میان مذاهب اسلامی در شرایط امروزی هم به عنوان حکم اولی و هم به عنوان ثانوی واجب است.
همکاری با اهل سنت به حکم اولی واجب است چون ما در اصول شریکیم: توحید، معاد و نبوت. اختلاف در فروع اعتقادی و احکام فقهی سبب تکفیر نمی شود. یکی از عقاید عقلی که شیعه بدان معتقد است مسئله حسن و قبح است. جاهل قاصر مکلف نیست. قدرت شرط تکلیف است اما شرطیت علم، مانند شرطیت قدرت نیست. علم مُنجَز تکلیف است و شرط ثبوت آن نیست. لذا جاهل قاصر معذور است. برادران اهل سنت ما اگر امامت را قبول ندارند، جاهل قاصر هستند نه مقصر. باید بینه اقامه شود تا حجت بر فرد تمام شود.
نود درصد کفار امروزی جاهل قاصرند. عقل و قرآن نمی پذیرد که جاهل قاصر به دوزخ برود. بسیاری از عوام شیعه هم جاهل قاصرند چون بسیاری از آنها از روی تقلید مذهب را پذیرفته اند.
اهل سنت محبّ اهل بیت اند
هیچ کس دوست ندارد در گمراهی به سر ببرد. اهل سنت هم انسان اند و چون جاهل قاصرند مستحق عقاب نیستند. چه اشکالی دارد به اهل سنت محبت کنیم؟ محبت به کفار حرام است اما اینها مسلمان اند.
عبدالعزیز دهلوی که کتاب «تحفه اثنی عشری» را در رد تشیع نوشته می گوید: محبت اهل بیت پیغمبر به اجماع اهل سنت واجب است. لذا اهل سنت مخالف اهل بیت نیستند. ائمه«ع» با اهل سنت تعامل و همکاری داشتند. از اینکه خلیفه دوم می گوید: «لولا علی لهلک عمر»، گذشته از اینکه از علم علی «ع» به دین کشف می شود، از همکاری امیرالمومنین «ع» با خلفا نیز حکایت می شود.
از تفرقه شیعه بیشتر ضرر می کند
به چهار دلیل زیر به عنوان ثانوی، همکاری با اهل سنت لازم است:
اول اینکه شیعه در اقلیت است و در صورت دوری از تفاهم و برادری بیشتر از اهل سنت ضرر می کند. بسیاری از شیعیان پاکستان، افغانستان به دلیل کتابها و سخنرانی های افراطی بعضی علمای حوزه کشته شده اند. آنان متوجه پیامدهای سخنان خود نیستند و فکر می کنند که همه جا قم و مشهد است! لذا به عنوان حکم ثانوی و برای حفظ جان و مال اخوت و برادری لازم است.
تقیه مداراتی امام صادق «ع» برای حفظ اخوت
سوم بحث تقیه است که شیعه و سنی قبول دارند. با این تفاوت که شیعه به تقیه مداراتی هم معتقد است. امام صادق«ع» می فرماید: «مَنْ صَلَّى مَعَهُمْ فِی الصَّفِّ الْأَوَّلِ کَانَ کَمَنْ صَلَّى خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فِی الصَّفِّ الْأَوَّل» (من لا یحضره الفقیه، ج1، ص382 ) یعنی هرکس در صف اول با آنان نماز بخواند، ثواب نماز پشت سر پیامبر اسلام را برده است. موضوع این تقیه ضرر نیست. تقیه ای است برای حفظ اخوت اسلامی. در فقه شیعه عادل بودن امام جماعت شرط است، اما اگر پیش نماز اهل سنت بود نه عدالت شرط است و نه مسح پا.
نکته چهارم اینکه ترویج اسلام و دفع شبهات واجب است. ما به تنهایی نمی توانیم چه در عرصه فکر و چه در عرصه عمل به این واجب عمل کنیم. شیعه امروز خمس مسلمانان است، لذا به همکاری با اهل سنت محتاج است. مقدمه واجب هم واجب است. اگر ترویج اسلام واجب است، پس همکاری با سایر مسلمانان برای تحقق این هدف هم واجب است.
تاثیر رفتار محبت آمیز با اهل سنت
یک ژاپنی آمد پیش من و گفت می خواهم شیعه شوم. پرسید می دانی چرا تشیع را انتخاب کردم؟ چون در لبنان بودم و حزب الله با اسراییل می جنگید و کارهای عام المنفعه انجام می داد، لذا خوشم آمد و شیعه شدم. قرآن می گوید: « وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْکِتَابِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» آنان از روی عواطف و اخلاق مسلمانان بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند تا به وسیله کبری و صغری و برهانیات. ما از همین راه استفاده کردیم. بعد از سقوط طالبان در افغانستان، مذهب جعفری برای اولین بار در طول تاریخ افغانستان در قانون اساسی راه پیدا کرد. در حالی که از بین 500 نفر نماینده ای که در مجلس تصویب قانون اساسی حضور داشتند، فقط 50 نفر شیعه بودند و 450 نفر سُنی. ولی حتی یک سنی با ما مخالفت نکرد! این تاثیر رفتار محبت آمیز است. اگر با تندی و ستیز برخورد می کردیم، قطعا این اتفاق بزرگ نمی افتاد.
سلاح بزرگ ما برابر وهابیت
ما در کنار شورای علمای شیعه، شوراهای اخوت درست کردیم که متشکل از شیعه و سنی است. اهل سنت به عقاید شیعه و شیعه به عقاید اهل سنت احترام می گذارد. این سلاح بزرگی است که ما در برابر وهابیت داریم.