اشاره : سیره اهل بیت علیهم السلام همواره راه گشای محبان آن بزرگواران در تمییز رفتار خوب از بد در هر زمینه ای بوده است. به همین دلیل و به مناسبت سالروز تولد امام صادق (ع) به سراغ آیت الله احمد عابدی، مبلّغ بین المللی، استاد حوزه و دانشگاه و رییس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم رفتیم تا درباره سیره آن بزرگوار در تعامل با اهل سنت به گفتگو بنشینیم.
بسیاری از چهار هزار شاگرد امام صادق «ع» اهل سنت هستند. به این دلیل که اهل سنت مرجعیت علمی اهل بیت را قبول دارند. لذا در تفسیر قرآن یا مباحث مربوط به احکام دینی به آن بزرگواران مراجعه می کردند. در تاریخ بسیار ذکر شده که مثلا قاضی های اهل سنت خدمت ائمه می رسیدند. افرادی مثل مسعدة بن صدقه که قاضی سنّی بوده در مسائل قضاوت به امام صادق «ع» مراجعه می کرده است.
ائمه هم با اینها برخورد خوب و مهربانانه ای داشتند. به عیادت آنها می رفتند و در مشکلات کمک شان می کردند. یعنی اینگونه نبود که آنها جدایی و فاصله ای میان شیعه و سنی نزد امام صادق احساس کنند. حتی در تفسیر صافی از فیض کاشانی ذیل آیه « وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَیَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ» حدیثی نقل کرده که یک شیعه ای در مسجد به خلیفه دوم توهین کرد. وقتی امام صادق «ع» این را شنید، فرمود خدا این شیعه را لعنت کند! برای اینکه در مسجد به خلیفه ای که برای اهل سنت محترم و مقدس است توهین کرده است. این نشان می دهد که ائمه مخالف توهین شیعیان به مقدسات اهل سنت بوده اند. لذا نه تنها هیچ جایی نداریم که ائمه به مقدسات اهل سنت توهین کنند، بلکه شیعیان تندرو را هم از توهین نهی می کردند.
ما هم باید با تبعیت از سیره امام صادق «ع» رابطه خوبی با اهل سنت داشته باشیم، به عیادت شان برویم، هدیه برای شان ببریم، در درس های شان شرکت کنیم. کتاب های آنها در حوزه های ما وجود دارد اما باید بیشتر از کتب اهل سنت استفاده شود.
سیره ائمه در تعامل با مخالفین مانند سیره آنها با موافقین بوده است. تفاوتی در این زمینه وجود ندارد. مخالفین تقسیم می شوند به مخالفین سیاسی، اعتقادی و فیزیکی. مخالف فیزیکی کسی است که می جنگد و ترور می کند. این تکلیفش مشخص است و باید در برابر او ایستاد. اما سیره اهل بیت در برابر مخالف سیاسی یا اعتقادی، همیشه با عزت و احترام بوده است. حتی با غیرمسلمانان.
ائمه توصیه های زیادی به شیعیان درباره نوع تعامل با اهل سنت داشته اند. مثلا می فرمایند به عیادت مریضان آنها بروید، در تشییع جنازه آنها شرکت کنید، اگر کمک می خواهند کمک شان کنید. مراجع تقلید ما بهترین نمونه در عمل به توصیه های ائمه هستند. مثلا آیت الله حکیم وقتی به مکه رفت، پولی را برای شهریه دادن به طلّاب اهل سنت عربستان به آنجا برد و به آنان پرداخت کرد. یعنی برای علمای طلبه شیعه و سنی تفاوتی ندارد. باید به هرکس که دین را تبلیغ کند و احکام خدا را بیان کند کمک کرد.